RUSIYA ORTA DOĞUDAN DIŞLANIR

Ənvər BÖRÜSOY


Təkqütblü dünya siyasətində Moskva öz mövqelərini itirməkdədir

Rusiya keçmiş Sovetlər Birliyi çökdükdən sonra, Şərqi Avropa və Balkanlarda ötən 20 il ərzində tamamilə mövqelərini itirməklə yanaşı, 70 illik metropoliya siyasətində də xeyli dərəcədə qarşısıalınmaz proseslərlə üz-üzə qalmışdır. Belə ki, Litva, Latviya və Estoniya üzərində hakim olmaq iddiasından məcburi şəkildə geri çəkilməklə Baltik hövzəsində olan nüfuzu da indi yox dərəcəsindədir. Rusiya belə bir aqibətlə Orta Doğu siyasətində də üzləşmək zorunda qalmışdır. 2003-cü ildən başlanılan bu prosesdə dünyanın qlobal siyasi güc mərkəzi olmaq mövqelərinin daralması indi Rusiyaya çox baha başa gəlməkdədir.

Qəzzədən çıxmaq məcburiyyətinin səbəbləri

Yola saldığımız həftədə 1950-ci ildən üzü bu yana ilk dəfə olaraq Rusiya Aralıq dənizi hövzəsindəki hərbi gəmilərinin çıxarılması qayğısına qalmağa məcbur olmuşdur. Bu yöndə Qara dənizdəki hərbi dəniz qüvvələrini belə Suriya və Qəzzə bölgəsinə yardıma göndərməsi Orta Doğu məsələsində siyasi çevrələrin əsas diqqət mərkəzində olmuşdur. Rusiya Xarici İşlər nazirliyi Qara və Aralıq dənizlərində ötən 62 illik hərbi güc siyasətinin indiki məqamda bunca biabırçılıqla qarşılaşmasını dolayı yolla “ört-basdır” etmək üçün: “Biz Suriya və xüsusilə Qəzzə bölgəsindəki Rusiya vətəndaşlarının münaqişələrdən qorumaq üçün bu addımı atırıq” açıqlamasını vermişdir. Əslində həmin bölgələrə hərbi dəniz qüvvələrinin göndərilməsini deyil, humanitar məqsədli təyyarələrin və gəmilərin bu işi görməsi daha məqsədə uyğun hesab olunmalı idi. Qara dənizin Simferopol limanında saxlanılan Rusiya müdafiə nazirliyinin flotunun Aralıq dənizinə səmt götürməsi hərbi ekspertlərin də təsdiq etdiyi kimi, Qəzzə bölgəsində son bir ayda yenidən alovlanmaqda olan İsrail-Fələstin müharibəsinin indiki məqamda tamamailə fərqli strateji proseslərə görə baş verdiyinin səbəbindən doğmuşdur. Belə ki, 2003-cü ildə İraq, bunun ardınca Əfqanıstan, daha sonra isə Misir, Tunis, Əlcəzair, Liviya kimi totalitar rejimlərin bunca uzun illər mövcud olmasında Rusiyanın da xüsusi payı olmuşdur. Sovetlər Birliyi çökən zaman bəlli oldu ki, Moskva bu Orta Doğu dövlətlərində silah satmaqdan savayı heç bir iş görməmişdir. Həmin silahlar sadəcə totalitar rejimlərin qorunması üçün lazım idi. Ağır sosial-iqtisadi həyat şəraitində bunca uzun illər yaşam tərzinin aradan götürülməsi üçün lazım olan mühitin yetişməsi məhz 2000-ci illərdən sonra başlanılmışdır. “Ərəb Baharı” və ya “Domino” adlanan sosial partlayışların nəticəsində Rusiyanın indi həmin ölkələrdə sadəcə enerji resurslarının istehsalında kapitalından qarşılıqlı şəkildə faydalanmaq kimi strateji mühitə önəm verilməkdədir. Əksər mütəxəssislərin də qeyd etdiyi kimi, Suriyada ilyarımdır baş verən üsyanlar və qanlı toqquşmaların artıq sonu yaxınlaşmaqdadır. 20 milyonluq əhalisi olan Suriyada təbii ki, dövlət totalitarizmi siyasətini aparan Rusiya və İranın dirəniş göstərməsinin əsil səbəbi “Suriya Orta Doğu siyasətində son qalamızdır” kimi təqdir olunmasından irəli gəlir. Hər iki dövlət məhz Suriyanın coğrafi və strateji mövqeyini nəzərə alaraq bölgənin üzərindən ərəb dövlətlərini təsir altında saxlamaq üçün Fələstin və Qəzzə siyasətini yürüdürdülər. İdeoloji və siyasi baxımdan İranın təsir dairəsi üstün səviyyədə olsa da, hərbi stuktur və silahlanma baxımından Rusiya hər zaman ən üstün mövqedə olmuşdur. İndi bölgədə yaranan yeni siyasi şərtlər, kommunikasiya vasitələri artıq nə İranın, nə də Rusiyanın ənənəvi siyasətinə cavab vermir. Buna görə də hər iki dövlət bölgədə ya siyasətlərini dəyişməli, ya da buradan tamamilə çıxarılmalıdırlar.

Hərbi eskadranın son addımları


Qara dənizin Krım bölgəsində Rusiyanın Qara dəniz Hərbi Eskadrasına məxsus “Moskva” Xüsusi Qvardiya Raket Kreyseri, “Smetlivıy” Dəniz Mühafizə Hərb Gəmisi, “Novoçerkassk”, “Saratov” və “İvan Bubnov”, “MB-304” tipli ən elitar döyüş qabiliyyətli gəmilərinin Qəzzə bölgəsinə göndərilməsi bir sıra mətləblərə aydınlıq gətirmişdir. Rusiya beynəlxalq birlik qarşıısnda özünü sığortalamaq üçün bildirmişdir ki, bölgədə onun xeyli sayda vətəndaşları yaşayır və İsrail-Fələstin silahlı münaqişəsinin alovlanması nəticəsində onların həyatına böyük təhlükələr gözlənilir. Buna görə də Qəzzə bölgəsində yaşayan vətəndaşlarını müharibə şəraitinin şərtlərinə görə evakuasiya etmək məcburiyyətində qalmışdır. İordan çayının hər iki sahilindəki (İudey və Samariya) bölgəsində FAT-a (Fəlsətin Azadlıq Təşkilatı) və İsrailə məxsus silahlı qüvvələrin üz-üzə dayanması, BMT-nin sərt şəkildə verdiyi bəyanatlara baxmayaraq, hər an savaş alovu həlqəsinin genişlənməsi təhlükəsinə cavab kimi Rusiya bölgədə bəlkə də sonuncu dəfə öz silahlı qüvvəsini nümayiş etdirmək istəyir.

Orta Doğu ilə bağlı siyasi analitiklərin fikrincə, Suriyadakı hakimiyyət dəyişikliyi yönündə aparılan son danışıqlar başa çatmamış, gözlənilmədən Qəzzə zolağında Fələstin-İsrail silahlı münaqişəsi alovlanmağa başlamışdır. İsrailin Müdafiə Ordusu (İMO) və HƏMƏS, Hizbullah və digər ərəb silahlı birlikləri arasında döyüşlər ara vermədən hələ də davam etməkdədir. Fələstin təşkilatları bu qanlı savaşın durdurulması yönündə Misirin vasitəçi rolunda missiyasını davam etdirməsini istəmişlər. Paytaxt Qahirədə siyasi ehtirasların alovlanması Misirdə hakimiyyət böhranına səbəb olduğu üçün, barış missiyası da baş tutmamışdır.

Yaranmış böhrandan istifadə etməyə çalışan Rusiya artıq öz hərbi gəmilərini Aralıq dənizinin şərq sahillərində yerləşdirməyə nail olmuşdur. Burada hərbi dəniz piyada qoşunları, xüsusi əməliyyat qrupları və təbii olaraq hər an döyüşlərə təsir edə biləcək silahlarını nümayiş etdirməkdir. Hətta planlaşdırılmış şəkildə döyüş əməliyyatlarına hər an qatıla biləcəyini də elan etmişdir. Rusiya bildirir ki, bölgədə yaşayan vətəndaşlarının təhlükəsizliyi üçün bu yöndə zəruri addımları atmağa məcburdur. Halbuki, Suriyada ilyarımdır yaşanılan vətəndaş müharibəsi dövründə Rusiyaya məxsus 60 min nəfər vətəndaşın evakuasiya olunmasında Moskva heç bir ciddi addım atmamışdır. Düz bir aydır Nyu-York, Moskva, Berlin, İstanbul, Ottava, Monreal, Roma, Əmman, Paris, Yerisuəlim və dünyanın digər iri şəhərlərində çərkəzlər, kürdlər və ermənilərə məxsus icmalar müntəzəm şəkildə etiraz mitinqləri keçirərək Suriyadakı vətəndaş savaşının davam etdiyi müddətdə onlara məxsus əhalinin Rusiyaya miqrasiya olunmaları üçün müvafiq tədbirlərin görülməsini tələb edirlər. Bu məqsədlə Rusiya prezidentinin 2018-cu il 24 iyul tarixli qərarına əməl olunmasını bir şərt olaraq irəli sürmüşlər. Həmin qərarda qeyd olunur ki: “Rusiya ilə tarixi bağlantısı olan və xarici dövlətlərdə yaşayan hər hansı bir millətə mənsub vətəndaşın istənilən an Rusiya Federasiyasında yaşamaq hüququ vardır”.

Rusiyaya məxsus Orta Doğudakı hərbi eskadranın bölgədə baş verən proseslərə uyğun şəkildə necə addım atacağı ekspertlər tərəfindən dəyərləndirilməkdədir. Mütəxəssislərin fikrincə Rusiya təkcə öz vətəndaşlarını deyil, həm də bölgədəki kəşfiyyat strukturlarını və onlara məxsus arxivləri, digər vasitələrini “yerbəyer” etmək üçün lazımdır. Yəni bu infrastukturları Rusiyaya köçürməyin vaxtı çoxdan çatmışdır.

Enerji savaşında Rusiyanın məğlubiyyəti

2009-cu ildə Aralıq dənizinin şərq ekvatoriyasında dünyanın ən nəhəng təbii yanacaq qaz yataqları kəşf olunmuşdur. Hələ bu yöndə 1999-cu ildə İngiltərəyə məxsus ”British gas” və Livanın “Consolidated Contractors Company” şirkətləri arasında 25 illik müddətə müqavilə də imzalanmışdı. Bu anlaşmaya görə qaz yataqlarının 60 faizi İngiltərənin, 30 faizi Fələstinin və 10 faiz isə İsrailin payına düşürdü. Leviafan və Tamar bölgəsində istismar olunan bu yataqların sayəsində əldə olunan gəlirlər İranın Orta Doğunun sıxılmış qaz bazarındakı mövqelərinə qarşı böyük zərbə hesab olundu. Digər yandan isə 2003-cü ildən başlanılan Orta Doğudakı “ərəb baharı” inqilablarının nəticəsində Rusiyanın siyasi və iqtisadi anlamda mövqelərinin ciddi şəkildə daralmasına səbəb olmuşdur. Siyasi müşahidəçilərin fikrincə bütün bunlarla barışmaq fikrində olmayan Rusiya bölgədə yeni münaqişələrin dərinləşməsində maraqlı tərəf rolunda çıxış etmək məcburiyyətində qalmışdır.

Qəzzə bölgəsində alovlanan bu yeni savaşın nədənlərindən biri də Fələstinin payına düşən gəlir mənbələri uğrunda yaranmış daxili çəkişmələrdir. Belə ki, İran və Rusiyaya meyilli qruplaşmaların mövqeləri daraldığı üçün, onlar öz nəzarətlərində olan silahlı qüvvələri hərəkətə gətirərək İsraili hərbi və siyasi mənada provaksiyalara cəlb etməyə başladılar. Noyabr ayı boyunca Qəzzədə başlanılan silahlı münaqişələrdə hər iki tərəfdən çoxlu sayda insani tələfatlar olmuşdur. Bu prosesdə qismən Rusiyanın təsiri altında olan ərəb ölkələri də (xüsusilə İordaniya) böhranın dərinləşməsində dolayı yolla maraqlı tərəf rolunda çıxış edirlər. Çünki, təbii qazın satışında əldə olan gəlirlər neft biznesinə sarsırıdıcı zərbənin vurulması kimi başa düşülür. Heç də sirr deyil ki, dünya bazarında təbii qazın satışında ən böyük iddiaçı rolunda çıxış edən ölkələr sırasında Rusiya ilk yerlərdən birini tutur. Buna görə də dünyada təbii qazın istismarının və satışının daha çox üstün səviyyədə önəm verildyi bölgələrdə “etnik münaqişlərin alovlanması” taktikası dərhal işə düşür. Rusiya bu oyunları gündəmə gətirdiyində “İran kartı”ndan məharətlə istifadə etməyi də unutmur. Bunu Azərbaycanda yeni tapılan təbii qaz yataqlarının istismarı ərəfəsində İrəvan, Tehran, Moskva və Maxaçqalada süni şəkildə gündəmə gətirilən “ləzgi”, “avar” və “talış” separatizmlərinə dayanıqlı olaraq keçirilən toplantıların mənasında da müşahidə etmək mümkündür. Noyabr ayının 21-də Qəzzə bölgəsində savaşın durdurulması üçün beynəlxalq birlik tərəfindən aparılan səylər nəticəsində moratorium imzalanması Rusiyanın stratreji hədəflərinə ən böyük sarsıdıcı zərbələrdən biri də hesab etmək olar.

Rusiya Qəzzə bölgəsindəki konfliktin dərinləməsi üçün çoxsaylı provakasiyaların pilləli şəkildə hərbi və siyasi avantüraları texnologiyasından istifadə etsə də, bir həqiqəti dərk etmədi ki, çağdaş siyasətdə artıq hərbi yolla deyil, modernləşmə və humanitar siyasi baxışların sayəsində ölkələr qarşılıqlı faydalara dayanıqlı şəkildə fəaliyyət göstərirlər. Qəzzədə son bir ayda yaşanılan Fələstin-İsrail münaqişəsində uduzan tərəf isə Rusiya oldu. Çünki, bölgədə enerji resurslarına sahib çıxmaqla deyil, bu mənbələri ortaq şəkildə istifadə etmənin yolunun tərəfdarları qalib gəldilər. Rusiya tarixən dünyanın ən strateji nöqtəsi olan Orta Doğunu tamamilə itirməklə üzləşdi.

TÜRKİYƏ DAXİLİ İŞLƏR NAZİRİNDƏN ŞOK AÇIQLAMA

“İran, Suriya, İraq və Ermənistan PKK-ya dəstək verir”

Dünən İran parlamentinin sədri Əli Laricani Ankarada olduğu saatlarda Türkiyənin daxili işlər naziri İdris Naim Şahin şok açıqlama verib. Lent.az-ın verdiyi məlumata görə, milliyətçi mövqeyi ilə seçilən İdris Naim Şahin “TRT Haber” telekanalına açıqlamasında deyib ki, İranın PKK terror təşkilatına dəstək verdiyini bilirlər.

İdris Naim Şahin bildirib ki, Şemdinlidə, Yüksekovada döyüşlərdə yaralanan PKK terror təşkilatının üzvlərinin İrandakı xəstəxanalarda müalicə aldıqları məlumdur: “Terrorçuların ifadələri də zatən bu məlumatları təsdiqləyir. İran hazırda ən azı PKK terror təşkilatının fəaliyyətinə göz yummaqla terror təşkilatını dəstəkləyir. İranla bərabər, Suriya, İraq və Ermənistan da PKK-nı dəstəkləyir”.

İdris Naim Şahin ilk dəfə diplomatik tərzi bir kənara qoyaraq, açıq şəkildə PKK terror təşkilatını dəstəkləyən ölkələrin adlarını açıqlayıb və bu ölkələrin terror təşkilatını dəstəkləməsi barədə Türkiyədə dəqiq məlumatların olduğunu söyləyib...

" SADVAL" XORTLADI

Rusiyanın Azərbaycana qarşı daha bir məkrli addımı

Separatçı-terrorçu təşkilat “Milyarderlər ittifaqı” ilə təxminən eyni vaxtda Mahaçqalada gizli təsis olunub, xəbəri isə indi yayılıb; Kreml Bakıya təzyiq göstərmək üçün separatizm kartını da işə salır, Dağıstanın Azərbaycanla həmsərhəd meşələrində böyük sayda hərbi qüvvə hazır vəziyyətdə gözləməkdədir.

Rusiyanın Azərbaycana qarşı təzyiq göstərmək və ölkəmizlə bağlı hansısa planlarını reallaşdırmaq üçün daha bir məkrli planı üzə çıxıb. Məlum olub ki, Moskvada bu ilin sentyabrında bir qrup nüfuzlu azərbaycanlı oliqarxın bir araya gəlməsinin ardınca 90-cı illərin əvvəllərində Azərbaycan ərazisində terror hücumları həyata keçirən separatçı “Sadval” hərəkatı da “xortlayıb”. Maraqlıdır ki, “Sadval”ın təsis konfransı sentyabrda olsa da hərəkatın yenidən fəaliyyətə başladığı haqda xəbərlər ləzgi KİV-ləri tərəfindən ancaq bugünlərdə yayılıb. Şimali Qafqazda mənzillənən “Kavkazskaya politika” saytı “Sadval” hərəkatının bərpası ilə bağlı geniş material dərc edib. Saytın məqaləsində deyilir: “Rəsmi Bakının ən dəhşətli gecə yuxularından biri gerçəkləşir.

Sentyabrın sonlarında Dağıstanda post-sovet məkanında ən faciəvi ictimai layihələrdən biri bərpa edilib. Söhbət Ləzgi Milli Hərəkatı ”Sadval"dan gedir".

***

Sayt qeyd edir ki, Rusiyada bu hadisəyə xüsusi əhəmiyyət verməyiblər. Azərbaycan hakimiyyətində isə bu xəbər ildırım sürəti ilə yayılıb. Çünki Azərbaycanın müstəqillik əldə etməsindən bu yana “Sadval” rəsmi Bakı tərəfindən gənc dövlətə ən ciddi təhdidlərdən biri kimi qəbul olunurdu. Xatırladılır ki, bu hərəkatın fəalları 90-cı illərin ortalarında Bakı metrosunda terror aktı törətməkdə, erməni xüsusi xidmət orqanlarına əməkdaşlıq etməkdə və digər əməllərdə ittiham olunublar. Təşkilatın ölkə ərazisində fəaliyyəti qadağan olunub. “İndi isə belə görünür ki, Bakı üçün ləzgi təhlükəsi ilə mübarizənin yeni mərhələsi başlayır”-deyə, məqalədə bildirilir.

***

Bildirilir ki, “Sadval”ın xortlaması birdən-birə baş verməyib və Rusiya buna neçə vaxtdır hazırlıq görürdü. Belə ki, bu il iyun ayının 18-də Moskvada “President Hotel”in binasında “Rusiya və Azərbaycan sərhədləri ilə ayrılan ləzgi və avar xalqlarının hüquqları” mövzusunda beynəlxalq konfrans keçirilib. Konfransa rəsmi Moskvanın dəstək verdiyi məlumdur. Həmin konfrans Azərbaycanda hökumətyönlü KİV-lər tərəfindən “separatçılığın qızışdırılması və ölkənin ərazi bütövlüyünün təhdid edilməsi” kimi reaksiya verilib. Daha sonra iyulun 20-də Mahaçqalada ləzgi ictimaiyyəti nümayəndələrinin toplantısı olub. Toplantıda müzakirə edilən əsas məsələ Dağıstanın yerli qanunvericliliyi və Rusiya qanunları əsasında ləzgi xalqlarının maraqlarının və hüquqlarının qorunması idi. Toplantıda müxtəlif ləzgi təşkilatlarını təmsil edən 39 nümayəndə, o cümlədən “Hacı Davud” regional hərəkatının, “Ləzgilər” fondunun, Ləzgi Xalqları Ağsaqqalları Şurasının, habelə Azərbaycanın Xaçmaz rayonu ərazisində yerləşən, 2010-cu ildə sərhədlərin delimitasiyasına dair dövlətlərarası müqavilə əsasında Azərbaycanın tərkibinə verilən ləzgi kəndləri Xrax-Oba və Uryan-Obanın təmsilçiləri iştirak edib. Lakin sayt yazır ki, həmin qapalı toplantıda məqsəd əslində “Sadval”ın bərpası olub.

***

Hərəkat sentyabrın 21-də Mahaçqalada qapalı konfransda yenidən təsis olunub, ancaq ləzgi KİV-ləri “Sadval”ın təsis olunması barədə bu yaxınlarda xəbər yayıblar. (Olduqca ilgincdir ki, mətbuatda “Milyarderlər ittifaqı” adı alan, Rusiyadakı bir çox nüfuzlu azərbaycanlı milyarderlərin və oliqarxların birləşdiyi Ümumrusiya Azərbaycan Təşkilatları İttifaqı ilə təxminən eyni vaxtda təsis olunub-red). “Sadval”ın sədri bu hərəkatın keçmiş fəallarından Nazim Hacıyev seçilib. Bildirilir ki, N.Hacıyev Dağıstanın cənubundakı məşhur ləzgi kəndi Kuruşun sakinidir. 1961-ci ildə Dağıstan mexanika texnikumunda oxuyarkən ləzgi xalqlarının birləşməsi ideyası ətrafında təbliğata başlayıb. 1967-ci ildə gizli fəaliyyət göstərən “Ləzgi muxtar respublikası” yaradıb, bu gizli təşkilat 1976-cı ilə qədər fəaliyyətdə olub. 90-cı illərin əvvəllərində N.Hacıyev “Sadval” separatçı hərəkatının idarə heyətinin üzvü seçilib, eyni zamanda Qafqaz Xalqları Konfransının İdarə Heyətinin üzvü olub. Qafqazdakı münaqişə ocaqlarında tez-tez görünüb.

***

“Kavkazskaya politika” saytı “Sadval”ın yeni rəhbərliyindən müsahibə almağa müvəffəq olub. N.Hacıyev sayta deyib ki, “Sadval”ın əsas məqsədi ləzgiləri birləşdirməkdir: “Biz istəyirik ki, ləzgilər Rusiyada və Azərbaycanda yaşayan digər xalqlarla eyni hüquqlara malik olsunlar”. Onun sözlərinə görə, xüsusən Azərbaycanda ləzgilərin və ləzgidilli xalqların hüquqlarını müdafiə edəcəklər, onların digər xalqlarla eyni hüquqlara malik olmasına nail olmağa çalışacaqlar. “Biz burada Dağıstanda qardaş xalqlarıq. Dağıstan hökuməti insanların həyatını yaxşılaşdırmaq üçün nəsə etməyə çalışır, ancaq həmişə buna müvəffəq olmur. Mən görürəm ki, bizdə gənc rəhbərlik var, lakin Azərbaycanla anlaşmaq onların gücündə deyil”-deyə, separatçı təşkilatın yeni rəhbəri bildirib. N.Haciyev daha sonra Azərbaycanda “ləzgilərin hüquqlarının pozulmasından” danışıb, ləzgi dilində məktəblərin, radio və televiziyanın olmadığını bildirib. Ləzgilərin assimilyasiyaya məruz qaldığını iddia edib. “Ləzgidilli xalqları artıq azərbaycanlı kimi siyahıya alırlar. Bu siyasət Azərbaycanda digər xalqlara-talışlara, kürdlərə, avarlara qarşı də həyata keçirilir”-deyə, “Sadval” rəhbəri bildirib. Lakin N.Hacıyev deyib ki, “Sadval”ın Azərbaycanda yenidən fəaliyyətə başlayıb-başlamayacağı “böyük sual”dır. “Rusiyada isə biz böyük dəstək görürük, xalq bizi dəstəkləyir. Mən Rusiya hakimiyyətinin də bizi dəstəkləməməsi üçün heç bir səbəb görmürəm. Biz ancaq konstitusiya və qanunlar çərçivəsində işləyəcəyik”-deyə o əlavə edib.

***

Rusiyadakı Federal ləzgi milli-muxtariyyətinin prezidenti Arif Kərimov da sayta açıqlamasında “Sadval”ın bərpasını alqışladığını deyib. Onun iddiasına görə, ləzgilər Azərbaycanda saylarına görə ikinci xalqdır, ancaq azsaylı etnik qrup hesab edilir. “Rusiya və Azərbaycanın sərhədyanı rayonları arasında əməkdaşlıq yaratmaq lazımdır, təhsili inkişaf etdirmək, ləzgi məktəblərini dərsliklərlə təmin etmək vacibdir. Ümid edirəm ki, ”Sadval" bu istiqamətdə fəaliyyət göstərəcək" deyə A.Kərimov bildirib. Onun fikrincə, ləzgi xalqının problemini Rusiya hakimiyyəti ilə əməkdaşlıq şəraitində həll etmək lazımdır. Azərbaycanda ”Sadval"ın bərpasına reaksiya mənfi olacaq. Hücumlar, onun üzvlərinə qarşı ittihamlar başlayacaq, onları Rusiya, Ermənistan xüsusi xidmət orqanları ilə əməkdaşlıqda ittiham edəcəklər. Yəqin ki, Azərbaycan KİV-lərində də neqativ reaksiyalar başlayacaq. Çünki ləzgiləri orada dövlətçiliyə təhlükə hesab edirlər"-deyə, A.Kərimov əlavə edib.

***

Digər ləzgi təşkilatı, “Hacı Davud” regional ictimai birliyinin sədri Nadir Əhmədov isə “Sadval”ın bərpasının aktuallıq kəsb etmədiyini deyir. O xatırladır ki, 90-cı illərdə bu hərəkat özünü doğrultmadı. “Öz adını nüfuzdan saldı, əhali arasında ”Sadval" mənfi qəbul olunur. Hesab edirəm ki, Dağıstan hakimiyyəti də bundan sevinmir. Dağıstanda tək “Sadval” adını çəkmək çoxlu neqativlərə səbəb olur. Bu hərəkatda əsasən təxribatçılar cəmləşib"- deyə o bildirib.
N.Əhmədov şübhə etmir ki, “Sadval”ın bərpası kiminsə sifarişidir: “Lakin məsələ bundadır ki, kimin sifarişidir? Beynəlxalq siyahılarda onu terrorçu təşkilat hesab edirlər. Bilmirəm ki, Rusiya hakimiyyəti buna necə reaksiya verəcək, təbii ki, sifarişi o verməyibsə”. N.Əhmədova görək, “Sadval” ona görə bərpa edilib ki, yenidən ləzgi kartı işə salınsın: “Azərbaycan hakimiyyəti də bunu gözəl bilir və hadisələrin kursundadır. Çünki bu təşkilatın üzvlərinin yarısı ona işləyir. Əlbəttə, onlar ləzgi kartından istifadə edə bilərlər və təbii ki, bundan qəzəblənənlər olacaq. Lakin bu böyük oyundur”. “Kavkazskaya politika” qeyd edir ki, N.Əhmədov və onun təşkilatı “Sadval”çılarla münaqişədədir. Baxmayaraq ki, o özü də keçmiş “Sadval”çıdır və 90-cı illərin ortalarında bu təşkilatda olub. N.Əhmədov deyib ki, ləzgilərin hüquqları və birləşməsi uğrunda onun təşkilatı daha düzgün yoldadır. “Allahın köməyi ilə biz təkcə Dağıstanın cənubunda deyil, Azərbaycanın şimalında da ləzgi rayonlarında gənclərlə işləməyə hazırlaşırıq”- deyə, o bildirib.

***

Beləliklə, 2012-ci illərin əvvəllərindən, yəni Vladimir Putinin Rusiyada yenidən hakimiyyət başına qayıtmasından sonra şimaldan Azərbaycana qarşı istiqamətlənən zəncirvari proses böyüyür. Birbaşa Rusiya hakimiyyətinin və xüsusi xidmət orqanlarının sifarişi ilə “Sadval” hərəkatı xortlayır və olduqca ilgincdir ki, separatçı hərəkat məhz “Milyarderlər ittifaqı” ilə eyni vaxtda-bir neçə gün fasilə ilə meydana çıxır. Təbii ki, bu iki təşkilatlanma arasında birbaşa əlaqə yoxdur, ancaq “Milyarderlər ittifaqı” Bakıda Rusiya hakimiyyətinin və xüsusi xidmət orqanlarının Azərbaycanla bağlı hansısa məkrli planlarını həyata keçirməyə yönələn ittifaq kimi qarşılandı. Hakimiyyət çevrələri bu ittifaqdan narahatlıq və narazılıq ifadə etməkdədir. Və “Sadval”ın bərpası bir daha göstərir ki, şimal istiqamətindən baş verənlərin hamısı bir-biri ilə əlaqəlidir və Kremlin Azərbaycana dair çox ciddi, eyni zamanda məkrli və təhlükəli planlarından xəbər verir. Bu plan hakimiyyəti hansısa güzəştlərə məcbur etmək üçündür və belə görünür ki, həm də gələnilki seçkilərlə əlaqəlidir. Zəncirin bir həlqəsi də Rusiyanın müəmmalı şəkildə bu ilin yayından etibarən Dağıstanın Azərbaycanla həmsərhəd rayonlarına, meşəlik ərazilərə böyük sayda hərbi qüvvə və texnika cəmləşdirməsidir. Həmin qoşun cəmləşməsi ilə bağlı “Yeni Müsavat” Rusiya və Dağıstan mənbələrinə istinadən geniş yazıb. Mövzunu davam etdirəcəyik.

Siyasət şöbəsi