PUTİN ÇIXILMAZ VƏZİYYƏTDƏ

TƏCİLİ ! 
QARABAĞ QAYTARILIR - SƏBƏB...

Vyana görüşündən sonra Ermənistan danışıqlar prosesi çərçivəsində güzəştli variantlarla razılaşmayacaqsa, o zaman müharibə variantı yenidən gündəmə gələcək.

Publika.az xəbər verir ki, bu barədə ekspert Dmitri Verxoturov deyib.

Onun sözlərinə görə, Azərbaycan aprel döyüşləri ilə Ermənistana ciddi xəbərdarlıq etdi: “Proseslərin gedişi göstərdi ki, Ermənistan Qarabağı əlində saxlaya bilmir, müdafiə gücü zəifdir. Məhz həmin hadisələrdən sonra siyasi manevrlər başladı. Azərbaycan anlayır ki, Ermənistan Rusiyanın müttəfiqidir, ona görə də ehtiyatlı davranır. Lakin əminəm ki, əgər Bakı müharibə variantını seçəcəksə, o zaman bu variantı Moskva ilə razılaşdıracaq”.

Ekspert əlavə edir ki, Qarabağ məsələsinin inkişafı qlobal proseslərdən asılı olacaq.

“Rusiya anlayır ki, münaqişənin dondurulması Azərbaycanı bezdirib. Belə vəziyyət rəsmi Bakının alternativ güclərlə anlaşmasına gətirib çıxara bilər. Misal üçün, NATO münaqişənin həllində rol alaraq, regionda güclənə bilər. Belə halda Rusiyanın bütün cənub cinahı kəskin zəifləyir, Qərbin Xəzərə və Türkmənistana girmək imkanı güclənir. Yəni Rusiyanın strateji vəziyyəti pisləşir. Buna görə də Rusiya Qarabağ məsələsində Azərbaycan və NATO-nun yaxınlaşmasına imkan verməmək niyyətindədir”, - deyə ekspert vurğulayıb.

D.Verxoturova görə, Rusiya NATO-Azərbaycan yaxınlaşmasının qarşısını almaq üçün, Ermənistanı bütün əraziləri – Qarabağ və ətraf rayonları boşaltmağa məcbur edə bilər: “Fikrimcə, proseslərin nəticəsi gözlənilməz olacaq. Belə ki, Ermənistanı Qarabağı tamamilə Azərbaycana qaytaracaq və Rusiyanın ciddi təzyiqinə məruz qalacaq. Belə olan halda Ermənistanda çevriliş ola bilər. Lakin indiki şərait də Ermənistan prezidenti üçün əlverişsizdir. Çünki Sərkisyan I Qarabağ müharibəsinin iştirakçılarındandır. Aprel müharibəsindəki məğlubiyyət onun üçün sillə oldu və onun hakimiyyəti nüfuzdan düşdü. Bu baxımdan, Qarabağda yeni müharibəni başlatmaqla o, öz nüfuzunu bərpa etmək istəyə bilər. Lakin digər versiyaya görə o, Rusiyadan çəkinərək, buna getməyəcək”.

& VƏTƏNSEVƏRLƏR

QARABAĞDA YENİ MÜHARİBƏ ANONSU : VYANA GÖRÜŞÜNÜN PƏRDƏARXASI

“Nə qədər ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi tam olaraq nizamlanmayıb, təmas xəttində atışmalar davam edəcək”.

Publika.az xəbər verir ki, bu barədə rusiyalı analitik Oleq Kuznetsov Vyana görüşünü şərh edərkən deyib.

Onun fikrincə, Vyana görüşü indiyə qədərki görüşlərdən heç nəyi ilə fərqlənmir: “Hansı ki, prezidentlərin əvvəlki görüşlərində də xoşniyyətli bəyanatlar səsləndirilir, amma heç vaxt yerinə yetirilmirdi. Biz 20 il boyunca təmas xəttində müharibənin yetişməsi prosesini müşahidə etmişik. Bu görüş mənə sıradan bir hadisə kimi gəlir. Görüşdən dərhal sonra təmas xəttində hər iki tərəf əsgər itkisi verdi. Bu, münaqişə zonasında gərginliyin azalmadığnı göstərdi”.

O.Kuznetsov qeyd edir ki, Vyanada İrəvanın sülhpərvər obrazını yaratmağa cəhd edildi.

“Amma hər birimiz bunun belə olmadığını yaxşı anlayırıq. Hesab edirəm ki, Dağlıq Qarabağda müharibə qanunları yenə hökmranlıq edir və Vyana görüşü də bu müharibənin qarşısını ala bilməyəcək. Ən azından intensiv olaraq atışmalar davam edəcək. Müşahidə kameraları da yalnız texnikanın hərəkətini izləyə biləcək. Birbaşa səngərdə baş verənləri görə bilməyəcək. Əslində tərəflər beynəlxalq nəzarətdən yayınaraq müharibə aparmaq üsullarını təkmilləşdirəcəklər. İndiyə qədər bunun təcrübələri yaşanıb”, - deyə politoloq diqqətə çatdırıb.

& VƏTƏNSEVƏRLƏR

“HƏRBİ UĞURLARIMIZI DİPLOMATİK MEYDANDA DƏFN ETDİK”

Mirmahmud Mirəlioğlu: “Rus qoşunlarının ölkəmizdən                   çıxarılması bizim 200 illik arzumuz olub”

KXCP rus qoşunlarının Azərbaycandan çıxarıldığı 25 may tarixinin bayram kimi qeyd olunması təklifi ilə çıxış edib. Maraqlıdır, partiyanın bu təklifinə hakimiyyətdən hər hansı reaksiya gəlibmi?

Bununla bağlı Moderator.az-a açıqlama verən KXCP sədri Mirmahmud Mirəlioğlu hələ ki, hakim düşərgədən təkliflə bağlı mövqe ortaya qoyulmadığını bildirib. Lakin bununla belə partiya sədri rus qoşunlarının Azərbaycandan çıxarıldığı tarixin bayram kimi qeyd edilməsinin vacib olduğunu vurğulayıb:

“Bu təklifi hansı hakimiyyət olursa-olsun, qəbul etməyə borcludur. Bu gün biz diplomatik mübarizədə uduzuruq. Bu bir faktdır. Azərbaycan döyüşçüsünün əldə etdiyi son qələbələri şəhidlərimizi təntənəli surətdə dəfn edəndən sonra, diplomatik mübarizədə dəfn elədik.
Bu gün rus qoşunlarının Azərbaycandan çıxarılmasının rəsmi şəkildə qeyd olunmasına ciddi ehtiyac var. Erməni fitnə-fəsadı, Qarabağ problemi yeni problem deyil. Bu, çar Rusiyası zamanında da, sovet Rusiyası dönəmində də özünü göstərib. Ermənistan adlı qondarma dövləti quran da, onu bizə qarşı yönləndirən də Rusiya olub. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti zamanında da Qarabağda “Daşnaksütun” terror təşkilatı fəaliyyət göstərib. Ermənilər azərbaycanlılara qarşı qırğınlar, qətillər törədib. Azərbaycanın ikinci müstəqillik dönəmində də Rusiya növbəti dəfə  Qarabağ problemini yaratdı. Ruslar gec partlayan bu minanı ölkəmizdə basdırıb gediblər. Biz bu problemi həll etmək istəyiriksə, bu addımlardan biri kimi 25 may tarixini Azərbaycandan rus qoşunlarının çıxarılması günü kimi qeyd etməliyik. Bu, milli bayram, dövlət bayramı olmalıdır.

200 il ərzində rus qoşunlarının Azərbaycandan çıxarılması bütün nəsillərin arzusu olub. Bu arzu yalnız 1993-cü ildə reallaşıb. II Cahan savaşından sonra Şərqi Avropada, eləcə də Almaniyada möhkəmlənən rus qoşunlarının sonrakı dönəmlərdə bu ərazilərdən çıxması, Almaniyanın birləşdirilməsi nə qədər önəmlidirsə, Azərbaycandan rus qoşunlarının çıxarılması da bir o qədər önəmlidir. Biz bunu qansız-qadasız eləmişik. Gürcüstanın hansı vəziyyətdə olduğu, rus qoşunlarının Emənistandakı mövcudluğu hər kəsə bəllidir.
Bu hökumət bunu qeyd etməsə də, növbəti hökumət bunu hökmən qeyd edəcək.
Azərbaycan hakimiyyətindən bu təklifə hələ ki, heç bir reaksiya yoxdur. Biz bu məsələ ilə bağlı hansısa millət vəkilinin, hansısa YAP funksionerinin lağ-lağı münasibətini eşidə bilərik. Bəlkə də hakimiyyətin daha uğurlu qərar qəbul etmək imkanı olacaq və günlərin bir günündə bunu qəbul edəcəklər. Bəlkə təklifin sadəcə bizim tərəfimizdən irəli sürülməsinə görə narahatdırlar. Bəlkə sabah təklifi öz adlarına çıxaraq reallaşdırdılar. Bütün bunlara qarşıdakı dönəmdə aydınlıq gələcək”.


& VƏTƏNSEVƏRLƏR

EKSPERTDƏN VYANA GÖRÜŞÜNƏ REAKSİYA

“Rusiya Sarkisyanı xilas etdi” 

“Azərbaycan və Ermənistan prezidentləri İlham Əliyev və Serj Sarkisyan arasında Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı görüş demək olar ki, əvvəlki görüşlər kimi Qarabağ-
dan daha çox ATƏT-ə və onun bivec "sülhyaratma missiyasına" xeyir gətirdi”. 

Prezidentlərin Vyana görüşünə münasibət bildirən hərbi-ekspert Üzeyir Cəfərov belə deyib. Ü.Cəfərovun sözlərinə görə, çətin durumda olan Ermənistanın cinayətkar və sapdan asılı qalan prezidenti Serj Sarkisyanı Rusiya çox böyük ustalıqla və məharətlə xilas etdi: “Bundan əlavə, yenə Qarabağ hesabına kişi olub öz ailə-uşaqlarını dolandıran, keyf edən "üç bacılar"ın dəstəsinə hazıryeyən bir xeyli "kameragüdənlər" də qatılacaq. Axı bu "ağıllı diplomatlar" qoşunların təmas xəttində vəziyyətə nəzarət etmək üçün yeni "kəşf" icad ediblər. Bütün cəbhəboyu müşahidə kameraları quraşdırılacaq. Bu kameraları izləmək üçün də qərara alınıb ki, bir sürü təzə xarici avara dəstəsi təşkil olunsun. Onlar da dünyanı gəzib dolaşan digər avara diplomatlar kimi sadəcə yeyib-yatmaqla öz günlərini keçirəcəklər. Görünən odur ki, Qarabağ məsələsinin tam həlli yəqin ki, bir xeyli sonraya qaldı. Vyanadan bizə verilən görüntülərdə Ermənistan prezidentinin sağ tərəfində lövbər salmış Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovun necə "dişlərini ağartması" və öz əlaltısı Serj Sarkisyanla necə xısın-xısın gülümsəməsi onu deməyə əsas verir ki bu "tülkülər" öz məqsədlərinə demək olar ki, tam şəkildə nail olublar”. 

Üzeyir Cəfərov qeyd edib ki, əvvəllər bu xaricilərin - BMT, ATƏT və digər irili-xırdalı qurumların öz pulunun, hər qəpiyinin qədrini bilən, qənaətcil, xəsis, çox simic bir toplum kimi təsəvvür edib: 

“Bunların o sarıdan heç düz-əməlli "ağlı" da yox imiş. Guya bu günə kimi ATƏT-in Minsk qrupu hansı qələti etmişdi ki, bunlar bundan sonra hansısa nəticələr ortalığa qoysunlar? 

Ermənistana açıq havadarlıq edən Rusiya tərəfi bizə iyun ayında guya hansısa məsələlərin müzakirirəyə çıxarılacağını bəyan edir. Bəri başdan deyirəm ki, boş və hiyləgərcəsinə düşünülmüş planın tərkib hissəsidir.  

Siz görüşlə bağlı yaylan bəyanata diqqət edin. Bəyanatda qeyd olunur ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi hərbi yolla həll edilə bilməz! 
Bəlkə bunlar özlərini çox ağıllı hesab edirlər, amma məncə bunlar çox yanılırlar. Sülh yolu ilə həll edə bilmirsinizsə, bunun başqa yolunun adı nədir? Bəlkə erməniləri musiqi ilə, çal-çağırla işğalçılıq niyyətlərindən çəkindirmək mümkündür, desinlər, biz də artıq-əksik danışmayaq, heç nə deməyək... 

Rusiya rəhbərliyi yenə çox böyük riyakarlıq edərək bizə sayğısıqlıq, hətta çəkinmədən deyərdim ki, xəyanət etdi. Əslində onlar heç bir danışıq-filan olmadan da öz vassalı və qulbeçəsi olan Ermənsitana başa sala bilərdi ki, ay qanmaz erməni başbilənləri, siz BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsini 20 ildən çoxdur ki yerinə yetirmirsiz. Bunu təcili etmək gərəkdir. Bu sözləri bir dəfə də dilinə gətirməyən Rusiyadan biz hansı ədaləti və səmimiyyəti gözləyə bilərik və gözlüyürük?”.

Ekspert hesab edir ki, onların yeganə məqsədi vaxt udmaq və məsələnin həllini illərlə sonrya saxlamaqdır: 

“Orda isə nə olacaq, qoy olsun, tanış mənzərədir. Onsuz da bu münaqişəni həll edəcək bir qüvvə varsa, o da Azərbaycan Silahlı Qüvvələridir. Kim nə deyir desin, yalnız və yalnız güc yolu ilə bu rus-erməni hoqqabazlarını, o cümlədən bunların nağıllarına inanan Amerika, Fransa və digər ölkələri başa salmaq mümkün olacaq. Necə ki, aprelin əvvəllərində ordumuz bu biveclərə başa saldı ki, yetər artıq, bəsdirin bu xalqın heysiyyatı və mənliyi ilə oynadınız. Mənə elə gəlir ki, yetər artıq bu mənasız, mətiqsiz görüşlərdə bizə öz şərtlərini diqtə etmələri. Ya biz Qarabağ məsələsini həll edəcəyik, ya da bundan sonra da bizə həqarət edən, ölkəmizi təhdid edən və ona meydan oxuyan bir çox beynəlxalq güclərin çirkin oyunlarının iştrakçısı olub sonda çox ağır bir mənzərə ilə üzləşməli olacağıq”. 



CEBHE.İNFO & VƏTƏNSEVƏRLƏR 

"QARABAĞDA BİR DAHA MÜHARİBƏ OLMAYACAQ"

BUNU "STRATFOR" un BAŞ ANALİTİKİ SÖYLƏYİR...  

Kəşfiyyat-analitik mərkəzi "Stratfor". Heç şübhəsiz, onun hesablamalarına və proqnozlarına bütün dünyada diqqətlə yanaşır və onları nəzərə alırlar.
Həm qorxu, həm də ehtiramla "MKİ-nin kölgəsi" adlandırılan bu qlobal şirkət 1996-cı ildə əsası qoyulan gündən müştərilərə imkanlarını müəyyənləşdirməyə, strateji qərarlar qəbul etməyə, siyasi riskləri və təhlükəsizlik hədələrini nəzarətdə saxlamağa kömək edən geosiyasi kəşfiyyat və konsaltinq firması mövqeyində dayanır.

Həmin "Stratfor"un baş analitiki Yevgeni Çausovski "haqqin.az" saytına eksklüziv müsahibə verib.

O, bu ilin aprel ayında genişlənən Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin əvvəldən gözlənilən bir hal olduğunu gizlətməyib.

Ümumiyyətlə, analitik müsahibəsində Ermənistan-Azərbaycan müharibəsi, Qarabağdakı mövcud vəziyyət, aprelin əvvəlindəki məlum hərbi əməliyyatlar və bütün bunlara ABŞ-la Rusiyanın münasibəti, eləcə də münaqişə tərəflərinin Vyanadakı son görüşü barədə maraqlı fikirlər söyləyib.

"Bu gün Qarabağda müharibənin yenidən başlayacağı ehtimalı nə qədər böyükdür və hərbi əməliyyatlar yenidən başlayarsa, ABŞ hansı mövqeni tutacaq" sualına isə o belə cavab verib:

- Baxmayaraq ki, burada təminatlar ola bilməz, amma indiki geosiyasi şəraitdə Qarabağda tammiqyaslı müharibə çətin ki, mümkün olsun. Daha genişmiqyaslı hərbi münaqişənin başlamasına mane olan çox vacib məhdudiyyətlər var. Bu xüsusilə Azərbaycanın təşəbbüsü ilə başladılacaq hücumlar zamanı Rusiyanın erməni silahlı qüvvələrinin tərəfində çıxış etməsi ilə bağlıdır. Hərçənd ki, Moskva bu münaqişənin nəzarətdə saxlanan şəkildə, qaynayan vəziyyətdə qalmasında maraqlı ola bilər. Bununla belə, o, Azərbaycan tərəfindən olan genişmiqyaslı hərbi əməliyyatları dəstəkləməyə meyilli deyil. Çünki bu, gözlənilməz nəticələrə gətirib çıxara bilər. Münaqişənin bu səviyyəyə qədər kəskinləşməsində yalnız ABŞ-ın deyil, həm də Türkiyə və Rusiya kimi digər xarici qüvvələrin siyasi münaqişə və bununla bağlı qlobal təhlükəsizliyin qorunmamasında bilavasitə iştirakı riski artır.

Onu da qeyd edək ki, müsahibənin rus dilində olan tam mətnini bu ling vasitəsi ilə oxuya bilərsiniz : http://haqqin.az/dictatorship/70647

& VƏTƏNSEVƏRLƏR

QARABAĞIN MİLLİ CİNS ATLARI VƏ ÇAPARLAR ÇOX MARAQLI ŞOU PROQRAM NÜMAYİŞ ETDİRDİLƏR

16. 05. 2016.

BRİTANİYANIN ŞAHZADƏSİ 2-Cİ YELİZAVETANIN 90 İLLİK YUBİLEYİNDƏ QARABAĞIN MİLLİ CİNS ATLARI VƏ ÇAPARLAR ÇOX MARAQLI ŞOU PROQRAM NÜMAYİŞ ETDİRDİLƏR. BU TƏDBİRDƏ QARABAĞ CİNSLİ 15 AT ŞAHZADƏNI VƏ BÜTÜN TAMAŞAÇILARI HEYRAN QOYDU. 

QEYD : XAN QIZI NATAVANDAN  YAXIN QONUMU MEHDİ BABAMA VƏ ONUN XANIMI ƏZİZ NƏNƏMƏ  MİRAS QALMIŞ VAR-DÖVLƏT, ELƏCƏ DƏ MİLLİ QARABAĞ AT İLXILARI BOLŞEVİK HÖKUMƏTİ TƏRƏFİNDƏN ƏLLƏRİNDƏN ALINMIŞDIR. RƏHMƏTLİK MEHDİ BABAMIN VƏ ƏZİZ NƏNƏMİN AT İLXILARININ TÖRƏMƏLƏRİ BAXIN GÖRÜN HANSI QABİLİYYƏTİN YİYƏSİDİRLƏR...

 AZƏRTAC & VƏTƏNSEVƏRLƏR

KEÇMİŞ BAŞ PROKUROR SÜKUTU POZDU - İLGİNC İTTİHAMLAR...

İxtiyar Şirin “Yeni Müsavat”a heyrətamiz faktlar açıqladı: “Sürət Hüseynov dedi ki, biz o torpaqları ermənilərə əl borcu vermişik”, “Azərbaycan 1994-cü ilin atəşkəsindən imtina etməlidir” 

Milli Konqres Partiyasının sədri, keçmiş baş prokuror İxtiyar Şirin aktiv siyasətə qayıdıb. Son illərdə mətbuatda, siyasi arenada görünməyən partiya sədri hazırda bir neçə siyasi qurumun təsis etdiyi Antiböhran Koalisiyasında təmsil olunur.

İ.Şirinlə ofisində siyasətdən uzaqlaşması və geri dönüşü barədə, eləcə də, baş prokuror işlədiyi 1992-93-cü illərdə Azərbaycanda baş verən, hazırda ölkədə cərəyan edən proseslər barədə söhbət etdik.

- Son illərdə siyasətdən uzaqlaşmışdınız. Geri dönüşə səbəb nə oldu?

- Siyasətdən getməmişdim. Bu illər ərzində də yoxa çıxmamışdım. Sadəcə, mətbuat bizdən uzaqlaşmışdı. Çox sevinirəm ki, uzun illərdən sonra qəzetiniz bizə üz tutub və müsahibə alır. Buna görə “Yeni Müsavat”a xüsusi təşəkkür edirəm.

- Hər siyasi proseslərdə aktiv iştirakınız yox idi. Bəlkə müxalifətdəki ümumi durğunluq siyasətdən getməyinizə dair fikirlərin formalaşmasına səbəb olub?

- Azərbaycan müxalifəti son illər ən ağır dövrünü yaşayır. Daxildə olan parçalanmalar, bir-birinə olan münasibətlər, aktual siyasi məsələlərdən kənarda qalmalar, ölkənin milli məsələlərini birlikdə müzakirə etmək üçün cəhdlərin olmaması müxalifəti kölgədə qoyub. Bunun yerini müxalifətdaxili münaqişələr tutub. Özünü gündəmdən çıxaran müxalifətdir. Amma son aylar təkcə Antiböhran Koalisiyasında deyil, digər qurumlarda da Azərbaycan mövzusu müzakirə olunmağa başlayıb. Müxalifətin əsas vəzifəsi də budur. Azərbaycan məsələsinin hələ ki geniş müzakirə olunduğu birlik bizik. Müsavat və AXCP kimi partiyalar tək fəaliyyətə üstünlük verirlər. Hazırda problemlərimiz o həddə çatıb ki, bunu təkcə müxalifət qurumları deyil, iqtidar partiyası və ətrafı da müxalifətlə birlikdə müzakirə etməlidir. Qarabağ kimi hərbi və diplomatik yolla həlli mümkün olan problemimiz var. Digər tərəfdən neftin qiymətinin aşağı düşməsi ilə iqtisadiyyatımızın nə yerdə olduğu üzə çıxdı. İqtidar və müxalifətin bir yerdə olmasının tam zamanıdır. Müxalifət şəxsi maraqlarını kənara qoyub, bu işlərlə birlikdə məşğul olmalıdır. Siyasəti mən belə düşünürəm. Mənə deyirsiniz ki, son illərdə yox idiniz. Bu illərdə Azərbaycanın problemləri ilə bağlı səslər eşidilmirdi. Buna təəssüflənirəm. Ancaq daxili qarşıdurmalar gündəmdə idi. Mətbuat da düşünürdü ki, əsas aktual məsələ bunlardır. Amma partiya olaraq, daim bu işlərlə məşğul olmuşuq.

- Cəbhədə baş verən məlum prosesləri necə dəyərləndirirsiniz?

“16 minlik təcrübəli ordunu türklər bizə verəcəkdilər”

-  1993-cü ildən bu yana Azərbaycan Qarabağ probleminin həlli istiqamətində böyük uğursuzluqlara düçar olmuşdu. Atəşkəslə bağlı imzalanan “Bişkək” protokolu ölkəmizi məğlub göstərmək üçün ciddi sənəd idi. Dağlıq Qarabağ da faktiki tərəf kimi tanınmışdı. 1994-cü ildə bağlanan atəşkəsdən sonra gedən danışıqların heç biri Azərbaycanın xeyrinə olmadı. ATƏT-in Minsk qrupunun meydana çıxması Türkiyənin bu prosesdə təsirini aradan qaldırdı. Rusiya, Fransa və ABŞ kimi dövlətlər həmsədrlərə çevrildilər. Bu dövlətlər isə ermənilərin dostudurlar. Biz Qarabağ məsələsini ermənilərin dostlarının əllərinə verdik. Bu dövlətlər 3 təklif irəli sürdülər. Biri problemin həlli ilə bağlı idi ki, Azərbaycan ona imza atdı. İkinci təklif paket həll planı idi. 

Azərbaycan yenə imza atdı, lakin Ermənistan qəbul etmədi. Yaxşı ki, belə addım atdılar. Üçüncü təklif ümumi dövlət həlli prinsipi idi. Yəni Azərbaycan və Dağlıq Qarabağ birlikdə dövlət yaradırdı, adı isə məlum deyildi. Azərbaycan bundan imtina etdi. Rəhmətlik Heydər Əliyev bu təklifləri parlamentin müzakirəsinə verdi. Nəticədə hər üç təklifdən imtina qərarı verildi. Həmin təkliflər bizim üçün çox aşağılayıcı idi. Azad ediləcək ərazilərə ermənilər istənilən vaxt girə bilərdilər. Uzun müddət sonra - 2007-ci ildən başlayaraq yeni təkliflər meydana çıxdı. Söhbət “Madrid prinsipləri”ndən gedir. 

Bu, ölkəmiz əleyhinə olan təkliflərdir. Bunu Azərbaycan qəbul edərsə, Dağlıq Qarabağın öz müqəddəratını təyin etmək hüququnu tanıyır. Əvvəlki üç təklifdən daha ağırdır. Qarabağın bizdən alınmasını Minsk qrupu bu təkliflərin içərisinə qoyub. Azərbaycan bu yolla gedərsə, Qarabağ bizim olmayacaq. Ona görə hazırda gedən sülh danışıqlarının ölkəmizin xeyrinə olduğunu düşünmürəm. Azərbaycan danışıqlara davam etmək istəyirsə, ilk növbədə 1994-cü ilin atəşkəsindən imtina etməlidir. Ötən ay yeni atəşkəs imzalandı. 

Apreldəki döyüşlərin ən böyük əhəmiyyəti budur. Ölkəmiz “Madrid prinsipləri”ndən də imtina etməlidir. Əgər etməsə, baxmayaraq ki, aprel döyüşlərində qələbə qazanıb, amma danışıqlarda bu şans yoxdur. Nəticədə Dağlıq Qarabağ itiriləcək. Hakimiyyətin üzərinə ağır vəzifələr düşür. Azərbaycan məsələnin hərbi yolla həllinə daha çox üstünlük verməlidir. Ermənistan üzərində daha ciddi uğur qazanılmasa, danışıqların müsbət nəticəsinə inanmıram. Başqa yolumuz da qalmayıb. Əvvəl-axır Azərbaycan müharibə yolunu seçəcək.

“Azərbaycan 1994-cü ilin atəşkəsindən imtina etməlidir”

- Torpaqlarımızın işğalı vaxtı Azərbaycan rəhbərliyində təmsil olunmusunuz. İndiki situasiya həmin dövrdə olsaydı, torpaqlarımız itirilərdi?

- Torpaqlarımız onda getməyəcəkdi. Hər hansı bir situasiyaya ehtiyac yox idi. Azərbaycan torpaqlarını müdafiə etmək üçün Kəlbəcərin işğalından sonra ciddi işlər görmüşdü. Mən Kəlbəcərin işğalından sonra prezidentlə danışıb Türkiyəyə getdim. Süleyman Dəmirəl və hərbiçilərlə görüşüb, xeyrimizə qərarlar qəbul etdirdik. Təcrübəli ordu yaratmaq üçün Türkiyədən 175 zabit gətirdik. Kifayət qədər lazımi silah aldıq. 

Məhz onların köməyi ilə BMT-də 822-ci qətnamə qəbul olundu. Türk ordusu Ermənistan sərhədlərində manevr edərək, ermənilərə işğal etdikləri Azərbaycan torpaqlarının geri qaytarılması üçün xəbərdarlıqlar etdi. Bundan sonra ermənilər Kəlbəcəri geri qaytarmaq üçün sənəd imzaladılar. Ancaq daxili düşmənlər xaricilərlə birləşib, bu prosesi davam etdirməyə mane oldular. Gəncədə 4 iyun qiyamı törədildi, ordumuz darmadağın edildi, ölkə qarışdı. Dövlət də sıradan çıxarıldı. Əks halda sentyabr ayında Kəlbəcər azad olunacaqdı. 

Həmin ilin oktyabrından etibarən hər üç aydan bir 16 minlik təcrübəli ordunu türklər bizə verəcəkdilər. Azərbaycanın heç bir rayonu işğal olunmayacaqdı. Ancaq satqın müxalifət, vəzifə hərisləri, rusların buradakı əlaltıları Azərbaycanı yıxdılar və bir neçə ay ərzində torpaqları təhvil verdilər. Sürət Hüseynov dedi ki, biz o torpaqları ermənilərə əl borcu vermişik. Bu nə deməkdir? Vətənə xəyanət deyil? 

O cümlədən, onunla birlikdə olan hər kəs vətənə xəyanət ediblər. 4 iyun qiyamı olmasaydı, Azərbaycanın heç bir rayonu işğal olunmayacaqdı, Kəlbəcər də qaytarılacaqdı. Həmin proseslər başa çatsaydı, Azərbaycan güclü dövlətə çevriləcək, torpaqlarımız da azad olunacaqdı. İndi hamı birləşib, torpaqlarımızı azad etməliyik. Müxalifətdəki partiyalar buna kökləniblər. Parlamentdə olanları demirəm, onlar müxtəlif hava çalırlar.

- Elçibəyin həbsi ilə bağlı hazırlanan sanksiya sənədi ilə bağlı daim gündəmdəsiniz. Məhkəmə buna son qoysa da, tez-tez gündəmə bununla gəlirsiz...

- Əli Ömərov məhkəmədə böhtançı kimi tanınaraq, cərimələndi. Elçibəyə heç bir sanksiya verməmişəm. Məni istəməyənlər və bilməyənlər bunu qabardırlar. Həmin sənədi Nemət Pənahlı, Ömərov və digərləri hazırlayıblar. Pənahlı özü dedi ki, biz girov götürüləndə həmin saxta sənədi hazırlayıblar.

“İqtidar və müxalifətin bir yerdə olmasının tam zamanıdır”  


- Surət Hüseynov azadlığa çıxdıqdan sonra onunla rastlaşmısız?

- Xeyr. Hesab edirəm ki, o cür şəxslə görüşmək lazımsızdır.

- Nə zamansa üz-üzə gəlsəniz, ona deyəcək sözləriniz varmı? 

- O, əlborcu verdiyi torpaqlar üçün Azərbaycan xalqının qarşısında nə vaxt cavab verəcək? Məni yalnız bu maraqlandırır. Xalqıma hesabat verib ki, verdiyi torpaqları necə qaytaracaq? Minlərlə vətəndaşımız o döyüşlərdə şəhid oldular. O, buna cavabdeh deyil?! 

- Torpaqların işğalında əsas onu günahkar görürsünüz?

- Surət Hüseynov və onunla birlikdə olan hər kəs günahkardır. Kimlər ki, onu və Gəncə qiyamını müdafiə ediblər, hamısı məsuliyyət daşıyırlar.

- Laçının işğalı günü yaxınlaşır. 1992-ci ilin bu günlərini necə xatırlayırsınız?

-  Bu məsələlərin mahiyyətinə varmaq lazımdır. O dövrdəki hadisələrin yalnız bir səbəbi var. Vəzirov, Mütəllibov və Yaqub Məmmədov hakimiyyətləri bu hadisələrin mahiyyətinə ya varmadılar, ya da baş verənləri gizlətdilər. Həmin işğala qarşı mübarizə aparmadılar. Ancaq öz hakimiyyətlərini qorumaqla məşğul oldular. Hadisələrin əksəriyyəti erməni işğalına göz yuman hakimiyyətin dövründə baş verdi. Mütəllibovu nəzərdə tuturam. Çünki iki dəfə o, hakimiyyətdən uzaqlaşdırıldı. Bu çevrilişə hər cür ad qoymaq olar. Hər şey ölkəni xilas etmək üçün edilirdi. 

Bu da xalq tərəfindən doğru qəbul edildi. Mütəllibov hazırda Bakıda oturub, Xocalı və digər hadisələrlə bağlı fikirlər bildirir. Ona məsləhət görərdim ki, ümumiyyətlə, bu məsələlərlə bağlı səsini çıxarmasa daha yaxşı olar. Çünki onun mövqeyi əvvəlki kimi yanlışdır. O dövrdə heç bir dövlət çevrilişi olmadı. Sadəcə, Azərbaycanı məğlubiyyətə aparan qüvvələrin uzaqlaşdırılması və daha ümidverici qüvvələrin hakimiyyətə gəlməsi prosesi baş verdi. Amma 4 iyun qiyamı birbaşa dövlət çevrilişi idi. Bunun başqa adı yoxdur.

- Yaqub Məmmədovun gedişini də dövlət çevrilişi kimi qəbul etmək olar?

- Orada məqsəd Məmmədovu devirmək deyildi. Sadəcə Mütəllibovu hakimiyyətə gətirmək üçün gedən proseslər idi. 15 may hadisələri komissiyasının sədri mən olmuşam. Araşdıranda məlum oldu ki, Ali Sovetin Mütəllibovu hakimiyyətə qaytarmaq səlahiyyəti yox idi. Bu, ancaq seçkilərlə ola bilərdi. Qanunsuz qərar verilmişdi. Özü də kvorum olmadan. Ona görə dövlət çevrilişi idi. Sadəcə, Ayaz bəyin tərəfdarları müxtəlif don geyindirirlər.

- Yaqub Məmmədov hakimiyyətdə qalsa necə olardı?

- Qarşıdan prezident seçkiləri gəlirdi. 17 mayda Ali Sovetin iclasında iştirak etmişəm. Məmmədov özü Ali Sovetin sədri qalmaq istəmirdi, istefa verdi. Ondan sonra sədrin kim olması gündəmə gələndə cəbhə iddiaçını irəli sürdü, hamı da onu müdafiə etdi. Fikir ayrılığı olmadı. Təkcə Heydər Əliyevlə bağlı məsələ oldu. Ona zəng etdilər, amma cavab gəlmədi. Onun namizədliyini irəli sürənlər var idi. Səsvermə üçün razılıq lazım idi.

- Həmin dövrdə əsas fiqurlardan biri də Rəhim Qazıyev idi...

“Rəhim Qazıyevin müdafiə naziri kimi cəbhə hakimiyyətində işinə davam etməsi yanlış qərar idi” 

- Şuşanın verilməsi ilə bağlı cinayət işinə rəhbərlik etmişəm. Qazıyevin Şuşanın verilməsində olan rolu mənə aydındır. Onun müdafiə naziri kimi Cəbhə hakimiyyətində işinə davam etməsi yanlış qərar idi. Azərbaycan lazım olan vacib zamanını itirmişdi müdafiə gücünü artırmaq üçün. Onun uzaqlaşdırılmasından sonra nazirliyin işi ilə tanış olanda dəhşətə gəldik. 

Heç bir şey yox idi. Ordu tamam dağılmışdı. Kəlbəcərin işğalı göstərdi ki, o zamankı ordu rəhbərliyimizin ordu qurmaq təcrübələri yox idi. Rusiya ilə həmin dövrdə dost olsaq belə, torpaqlarımız yenə də işğal olunacaqdı. Gəncə hadisələrinin nəticəsidir ki, bu gün Azərbaycan hakimiyyəti bu qədər çətinliklərlə üz-üzədir.

- Sizcə, bundan sonrakı proseslərdə müharibə qaçılmaz olacaq?

- Qərb Ermənistanı sülhə məcbur etməyəcək. Onların məqsədi Dağlıq Qarabaği müstəqil dövlətə çevirmək, ərazilərimizin bir hissəsini koridor adı ilə Ermənistana verməkdir. Hərb yolu Azərbaycanın hüququdur. Beynəlxalq hüququn tanıdığı haqdır.  BMT-nin nizamnaməsində bu var. Torpaqları azad etmək borcumuzdur.

- Zakir Həsənova qədər olan müdafiə nazirlərimiz daim tənqid olunublar. Siz necə, indiki nazirin fəaliyyətindən razısınız?

“Zakir Həsənovun fəaliyyəti məndə xoş təəssürat yaradıb” 

 - Müdafiə sahəmiz milli məsələdir. Ona görə bu sistemdə çalışanlar millətin nümayəndələridir. Hansı hakimiyyət olursa-olsun. Onları müdafiə etməliyik. Zakir Həsənov əvvəlki nazirdən fərqli fəaliyyət göstərir. Bu göz qabağındadır. Müdafiə naziri xalqın adamı səviyyəsində olmalıdır. Həsənovun fəaliyyəti hamıda, şəxsən məndə də xoş təəssürat yaradıb. 

Mən də onu müdafiə edirəm. Bu həm də milli borcumdur. Xalqımız silaha sarılıb, müharibəyə getmək istəyirdi. Bu, orduya olan inamdır. Ermənistan qalib gələ biləcəyimiz düşməndir. Çətin olan onların havadarlarıdır. Aprel döyüşlərində ordumuz qələbə qazandı. Ermənilər müxtəlif don geyindirsələr də, faktiki qələbə var. Amma elə qələbə lazımdır ki, erməni havadarları olan ölkələr başqa tələb irəli sürə bilməsinlər. Bu qələbə erməniləri yola gətirmək üçün kifayət deyil.


MUSAVAT.COM
Cavanşir ABBASLI  &  VƏTƏNSEVƏRLƏR