“Şübhəsiz ki, Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan prezidentlərinin Soçi görüşü ictimaiyyət tərəfindən ciddi qiymətləndirilən hadisə idi” Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında “Xalq Cəbhəsi” qəzetinin baş redaktoru Elçin Mirzəbəyli deyib. Onun sözlərinə görə, Azərbaycanın mövqeləri kifayət qədər möhkəmdir və son hadisələr ölkəmizin hərbi potensialının kifayət qədər güclü olduğunu və Ermənistanı dəfələrlə üstələdiyini sübut edir. “Təbii ki, seytnot vəziyyətinə düşmüş Sarkisyanın danışmağa sözü yox idi. Videomateriallar, fotoşəkillər real mənzərə yaradır. Hətta görüşün bütün təfsilatı haqqında məlumatlar açıqlanmasa da, ümumi mənzərədən baş verən prosesin mahiyyətini anlamaq mümkündür. Hərhalda yaxın zamanlarda nəticələr ümumilikdə bəlli olacaq”- deyə, qeyd edən baş redaktor Azərbaycanın gündən-günə öz mövqelərini daha da möhkəmləndirdiyini, həm hərbi, həm də iqtisadi sahədə kifayət qədər gücləndiyini bildirib. Onun sözlərinə görə, bütün bu proseslər ölkəmizin mövqeyinə təsir göstərən amillərdir: “Bütövlükdə son dövrlərdə regionda baş verən proseslər Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli istiqamətində nəticələrin əldə olunmasına yardım göstərir”. 11 Avqust 15:52
Almaniya Federativ Respublikası Bundestaqının Cənubi Qafqaz üzrə Parlament qrupunun sədri, millət vəkili Yohannes Kahrs (SPD fraksiyası) Almaniyanın “Hauptstadt İNSEDER” nəşrində Ermənistan - Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə dair bəyanatla çıxış edib. Avropa Azərbaycan Cəmiyyətindən APA-ya verilən məlumata görə, avqustun 8-də dərc olunmuş bəyanatda deyilir: “Artıq bir neçə gündür ki, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin təmas xəttində atəşkəs rejiminin mütəmadi pozulması ucbatından günahsız insanlar həlak olur. İyirmi bir ildir ki, BMT vasitəçilik etməyə çalışır. BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 məlum qətnaməsini rəhbər tutan beynəlxalq ictimaiyyət Dağlıq Qarabağ və 7 ətraf rayondan Ermənistan işğalçı qüvvələrinin dərhal çıxarılmasını tələb edir. Amma bu məsələdə heç bir müvəffəqiyyət əldə olunmayıb. Son əsgər ölümlərindən sonra Qərb dövlətləri ilə Rusiya gərək bu qeyri-qanuni işğala son qoyulması üçün Ermənistana təsir imkanlarını gücləndirməlidir. Əks halda Qafqazda növbəti müharibə ocağı ilə üzləşməli olacağıq”. baymedia.az 11 Avqust 16:03
“Ermənistan və Azərbaycan arasında problemin həlli ilə bağlı görüşlərin 20 ildən çox tarixi olsa da, bu görüş müəyyən ilklərlə yadda qaldı” Bu açıqlama ilə millət vəkili Aydın Mirzəzadə öz Feysbuk səhifəsində çıxış edib. O, İkinci Qarabağ Savaşının birincidən daha təhlükəli olacağını bildirib: “Rusiyanın Soçi şəhərində Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan Prezidentlərinin iki gün çəkən görüşləri başa çatdı. Görüşlərin ikitərəfli əlaqələrin müxtəlif aspektlərinin müzakirəsinə həsr edilməsi barədə məlumat verilsə də, onun əsas mövzusunun Dağlıq Qarabağ probleminin müzakirəsi olduğu hamı üçün aydın idi. Avqustun əvvəlində Azərbaycan-Ermənistan cəbhə xəttində baş verən gərginlik və lokal döyüşlər dünyanın diqqət mərkəzində oldu. Hər iki tərəfdən olan böyük itkilər dünyanın bu həssas bölgəsində müharibənin yenidən başlaması ehtimalından xəbər verirdi. Yeni müharibə başlayacağı halda isə onun masştabı və əks-sədası Birinci Qarabağ Müharibəsinin (1991-1994) göstəricilərini çox-çox geridə qoya bilərdi. Ancaq adi siahlardan istifadə etməklə (artilleriya, təyyarələr və uzaqvuran raketlərdən istifadə edilmədi) gedən iki günlük döyüşə dünya birliyinin reaksiyası olsa da, ancaq Rusiya tərəfi döyüşlərin praktiki olaraq dayandırılması və tərəflərin onun ərazisində təcili görüşünün təşkil edilməsi təşəbbüsü ilə çıxış etdi”. Deputat Soçi görüşünün ilklərlə yadda qaldığını deyib: “İlk dəfə idi ki, cəbhə xəttindəki gərginlikdən sonra ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrlərindən birinin təklifi ilə təcili görüş keçirilirdi. İlk dəfə idi ki, tərəflər iki gün ərzində bir neçə rəsmi və qeyri-rəsmi görüş keçirdilər. İlk dəfə idi ki, həmsədr ölkə görüşdə üçüncü bir tərəf kimi iştirak edirdi. Bütün bu amillər Rusiyanın bu məsələdə praqmatik mövqe tutmağa çalışması kimi qiymətləndirilə bilər. Çünki problemin həll edilməməsi Rusiyanın cənub sərhədində, müharibə ehtimalının yüksəlməsinə, onun hər iki ölkə ilə münasibətlərinə də pozitivliyin itirilməsinə gətirib çıxara bilərdi. Görüşün özü barəsində çox az məlumat verildi. Prinsipcə bu müsbət qiymətləndirilməlidir. Tərəflərə piar deyil, problemin həlli ilə bağlı konkret müzakirələr lazım idi. Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin bəyanatı buna konkret sübut idi. Ancaq Ermənistan dövlət başçısı haqqında bunu demək olmazdı. Onun Rusiya prezidenti ilə görüşdə verdiyi bəyanat ilk növbədə öz ölkəsinin əleyhinə işləməyə başladı. Sərkisyan bildirdi ki, Azərbaycan məqsədli surətdə Ermənistan-Azərbaycan sərhədində, cəbhə xəttində gərginlik yaratdı. Hansı ki, o əvvəllər problemin guya Azərbaycanla “DQR” arasında olduğunu və Qarabağ ermənilərinin müqəddəratını həll etdiyini bildirirdi. İndi isə o Qarabağ erməni icmasının “müqəddəratı” barədə dediklərini unudaraq, həyasızcasına Ermənistan-Azərbaycan sərhəd xəttini Beyləqan, Ağdam, Goranboy və Kəlbəcər torpaqlarından çəkirdi”. O, Sərkisyanın geri qayıtdıqdan sonra verdiyi bəyanatın sülhpərvər sayılmadığını söyləyib: “Görüş iki gün mətbuatın iştirakı olmadan keçirildi. Heç sonra da hər hansı bəyanat və nəticələr barəsində məlumat verilmədi. Yeganə məlumat Rusiya Xarici İşlər naziri Sergey Lavrovun “Azərbaycan və Ermənistan prezidentləri Soçidə keçirilən görüşdə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı dialoqu davam etdirməyə hazır olduqlarını ifadə ediblər. Rusiya Federasiyası həmsədrlərdən biri kimi bu məsələyə öz töhfəsini verəcək” fikri oldu. Təhlilçilərin Lavrovun bəyanatında diqqətlərini çəkən ”xarici işlər nazirlərinə tapşırılıb ki, bu işi məsələnin həllinin praktik aspektlərinin razılaşdırılması işi ilə paralel davam etdirsinlər” fikri oldu. Rusiyanın baş diplomatının sözlərinə görə, razılaşdırılmayan məsələlər elə də çox deyil, əksər razılaşmalar artıq əldə olunub, lakin bir neçə konkret məqam var ki, bunlar işlənməlidir. Axırıncı cümlə müəyyən maraq doğurur, baxmayaraq ki, bunu hər tərəf bir cürə yoza bilər. Ermənistan prezidentinin İrəvana qayıtdıqdan sonra verdiyi bəyanat da heç də sülhpərvər sayıla bilməz. İşğalçı dövlətin işğal etdiyi dövlətə qarşı yenə də hədə gəlməsi heç də onun sülh istəməsindən xəbər vermir”. A.Mirzəzadə problemin dondurulmasının onu həll etmədiyini vurğulayıb: “Soçi görüşü başa çatsa da, problem hələ də durur və o öz həllini tələb edir. Beynəlxalq hüquq normalarının Ermənistan tərəfindən kobud şəkildə pozulması və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımaq istəməməsi ölkəmizi razı sala bilməz. Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev bu mövqeni dəfələrlə səsləndirib və cəmiyyət liderini tam dəstəkləyib. Ötən dövr göstərdi ki, problemin dondurulması problemi həll etmir, onu daha da ağır vəziyyətə itələyir. Çətinliklərə baxmayaraq, Azərbaycan ötən illərdə öz iqtisadiyyatını və ordusunu kifayət qədər gücləndirə bilib. Beynəlxalq hüquq da ölkəmizin tərəfindədir. Ona görə də Ermənistan bu məsələdə ciddi seçimini etməlidir. Ya Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımalı, ya da bütün istiqamətlərdən Azərbaycanın təzyiqini və gücünü hiss etməlidir. Onun seçiminə ayrılan vaxt isə çox azdır”. baymedia.az 11 Avqust 18:40
“Əvvəlki onlarla üçlü formatdakı görüşlərə baxanda bu tip açıqlıq xarakterik deyildi”.
Bu sözləri Axar.az-a rusiyalı politoloq Qriqori Trofimçuk Soçi görüşünün nəticələrini şərh edərkən söyləyib.
O, Bakının Qarabağ konfliktinin həllində əllərinin tamamən açıldığını bildirib:
“Mən Axar.az-a bundan öncəki intervümda da proqnoz vermişdim ki, Soçi görüşü çox təəssüf ki, Qarabağ konfliktinin həllində inkşaf nöqtəsi olmayacaq. O əvvəlki görüşlərə daha çox bənzəyirdi. Nəzərə alınmalıydı ki, Qarabağın astanasında artıq yeni müharibə dayanır. Məhz bu görüşün ərəfəsində kifayət qədər çox insan öldürülmüşdü. Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin çıxışı da müəyyən qədər tanış idi. Əliyev bir şeyə diqqət çəkdi ki, problemi “sülh yolu” ilə həll etmək istəyir (başqa sözlə desək, əgər bu gün sülhlə həll olunmasa, sabah müharibə ilə həll ediləcək – Q.Trofimçuk). Serj Sərkisyan açıq bəyan etdi ki, konfliktdə eskalasiyanı azərbaycanlılar edib. Əvvəlki onlarla üçlü formatdakı görüşlərə baxanda bu tip açıqlıq indiki prosesə xarakterik deyildi. Görüşün nəticələrinə uyğun olaraq bunu demək olar ki, hazırda Bakının əlləri sözün bütün mənalarına uyğun olaraq açılıb. Ona görə də problemin sülh yolu ilə həllini birbaşa Soçidə danışıqlar zamanı edilən təklifləri məqsədyönlü şəkildə, praktiki detallarına qədər dəqiqləşdirmək lazım idi. Görünür bu, Rusiyanın Qarabağ probleminə təsir etmək üçün son şansı idi. Hətta Azərbaycan Prezidentinin özü də açıq şəkildə bu şansı ona verdi. Prezident Putin Soçi görüşünün təşəbbüskarı olaraq ondan asılı olan hər bir şeyi etdi ki, Rusiyanın yaxınlığında yaranacaq ikinci müharibənin qarşısını alsın. Amma bu dəfə daha çox şey tələb olunurdu. Belə ssenarinin qarşısının alınması üçün tələb olunan zəmanətin verilməsi qeyri-mümkün idi”.
Türkiyədə tapılmış 1500 il bundan əvvələ aid Bibliya Vatikanın ciddi narahatlığına səbəb olub. Məsələ ondadır ki, qədim kitab İsa Məsihin şağirdlərindən biri olmuş və apostol Pavel ilə birgə səyahət etmiş Varnavanın İncilindən ibarətdir.
Kitab hələ 2000-ci ildə aşkar edilsə də, düz 14 il ciddi şəkildə gizlin saxlanılıb. Hazırda Bibliya Ankarada Etnoqrafik muzeydə qorunur. Onun səhifələri heyvan dərisindən hazırlanıb və zaman-zaman qaralıb. Odur ki, arami dialektində - İsa Məsihin dilindən yazılmış bütün mətni oxumaq mümkün deyil.
Ekspertlər sübut edib ki, kitab orijinaldır: onlar həmçinin mətndən onu da müəyyənləşdiriblər ki, İsa Məsih çarmıxa çəkilməyib və Allahın oğlu deyil. Bu Bibliyada bildirilir ki, İsa peyğəmbər olub və göyə canlı ikən, yəni sağ ikən yüksəlib, Pavel isə apostol deyil, fırıldaqçı olub. İsanın yerinə İuda İskariot çarmıxa çəkilib. Mətndən həmçinin o da məlum olub ki, tezliklə yer üzündə sonuncu islam peyğəmbəri zühur edəcək.
Vatikan Bibliyanı türkiyəli həmkarları ilə birgə katolik ekspertləri tərəfindən daha dərindən incələmək, detalları ilə tədqiqata cəlb etmək niyyətindədir. Belə hesab edirlər ki, katolik kilsəsi Nikey Qurultayında Bibliyanın bir hissəsi olan İncilə senzura tətbiq edib, xüsusilə də İncili Varnavadan kənarlaşdırıb. axar.az
Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin avqustun 8-də və 9-da Soçidə görüşü gözlənilir. Rusiya prezidenti Vladimir Putin-in vasitəçiliyi ilə planlaşdırılan, sərhəd və qoşunların təmas xətti boyunca hər iki tərəfin itkiləri ilə nəticələnən bu – atəşkəssonrası görüşdən nə gözləmək olar? AzadlıqRadiosu bu və digər suallarla xarici siyasət məsələləri üzrə keçmiş dövlət müşaviri, politoloq Vəfa Quluzadəyə üz tutub. - Soçidə keçiriləcək bu görüşdən nə gözləyirsiniz? - Mənim ən böyük arzum odur ki, bu görüşdə heç bir şey baş verməsin. Axı Soçidəki görüş Azərbaycanı Gömrük İttifaqına sürükləməyə yönələn bir görüşdür... - Niyə belə qənaətə gəlmisiniz? - Birincisi, bu yaxınlarda Ermənistanda da bəyan etmişdilər ki, Azərbaycan qoşulmadan Ermənistanın Gömrük İttifaqında olması mənasızdır. İkincisi, Ukraynada istədiyinə nail olmayan Putin bu istəklərini Cənubi Qafqazda gerçəkləşdirməyə can atır. Azərbaycana ən böyük təzyiq rıçaqı da Qarabağ münaqişəsi və orada atəşkəsin pozulmasıdır. Son atəşkəs pozuntusunda 100 faiz Rusiyanın əli var. Buna mənim heç bir şübhəm yoxdur. Rusiya çalışırdı ki, Azərbaycan böyük itkilər versin və beləcə, Soçidə Azərbaycanı ələ almaq daha da asanlaşsın. Rusiya istəyirdi ki, iki ölkə arasında irimiqyaslı müharibə başlasın və regionda böyük bir ölkənin rəhbəri kimi, Putin sülhün təminatçısı rolunda çıxış etsin. Bəziləri bəyan edir ki, Azərbaycan və Ermənistan Gömrük İttifaqına qoşulsa, Rusiya Ermənistanın, Qazaxıstan da Azərbaycanın qarantı olacaq və bir daha atəşkəs pozulmayacaq. Hər şey göz qabağındadır: Rusiya öz geosiyasi maraqları uğrunda döyüşə başlayıb. Krımın işğalı, Ukraynanın şərqindəki hadisələr də bu qəbildəndir. - Sizcə, Putin Ukraynada əldə edə bilmədiyini indi Cənubi Qafqazda gerçəkləşdirəcək? - Bir adam bütün dünyanın əleyhinə gedərək, stalinsayağı sovet metodlarından yararlanırsa, ondan hər şey gözləmək olar. Putin Qarabağ məsələsini həll etmək istəmir. Onun istəyi Azərbaycanın Gömrük İttifaqına daxil olmasıdır. Bununla da Putin Qərbin bütün maraqlarını, regionda indi və gələcəkdə həyata keçiriləcək bütün layihələri öz nəzarətinə keçirmək istəyir. Yəni Azərbaycanı ələ almaqla Putin çox böyük strateji maraqları gerçəkləşdirə bilir. - Belə çıxır ki, Soçidə Azərbaycanı «tovlayacaqlar»? - İnanmıram ki, İlham Əliyevin arzusu olmadan onu nəyəsə məcbur etmək mümkündür. Əminəm ki, İlham Əliyev müqavimət göstərəcək, onu sındıra bilməyəcəklər. Mən buna əminəm. Azərbaycanın Gömrük İttifaqına qoşulması, ilk növbədə, elə İlham Əliyevin öz maraqlarının əleyhinədir. Çünki bu məsələni Azərbaycan ictimaiyyəti dəstəkləməyəcək. - Sizcə, 3 prezidentdən hansı daha uduşlu vəziyyətdədir? - Bu görüşə qalib kimi gedən Putin-dir. Çünki burda Ermənistanın heç bir üstünlüyü yoxdur. Son atəşkəs pozuntusunda onlar da xeyli itki veriblər və başa düşüblər ki, qarşılarında duran Azərbaycan ordusu güclü ordudur və müharibə olsa, böyük itkiyə uğrayacaqlar. Biz də istəmirik ki, Gömrük İttifaqına sürüklənək. Bu baxımdan, Soçi görüşündə qazanc əldə etmək istəyən tərəf Putin-dir. - Siz deyirsiniz ki, atəşkəs pozuntusu Azərbaycan ordusunun güclü olduğunu göstərdi. Onda belə çıxır ki, bu görüşə İlham Əliyev də üstün mövqedə gedir... - Fikrimcə, İlham Əliyevin Ağdama getməsi, orda əsgərlərlə görüşməsi olduqca müsbət haldır və bunu yüksək qiymətləndirirəm. Bu onu göstərdi ki, lazım olsa, döyüşə də gedəcək və istiqlaliyyətimizi əldən verməyəcəyik. - Son atəşkəs pozuntusunda Azərbaycanla Ermənistan bir-birini suçlayır. Sizcə, onlar günahkardır, yoxsa üçüncü tərəf? - Atəşkəs pozuntusunun günahı 100 faiz Rusiyanın üzərindədir. Mənim yadımdadır, İstanbul sammitində Heydər Əliyev Kocharian-la razılığa gəlmişdi və bu razılığı Vazgen Sarkisian-la Karen Demirchian da dəstəkləmişdi. Sülh müqaviləsinin imzalanması gözlənilirdi. Tərəflər atəşkəsi pozmamaq razılığına da gəlmişdilər. Bir müddət belə də oldu. Ermənistan parlamentinin gülləbaranından sonra bu məsələ pozuldu. Hər iki tərəfi itkilərə uğradan atəşkəs pozuntusu indiyədək davam edir. - Soçi görüşündən hər hansı sənəd imzalana bilər? - Ümumi bəyannamə qəbul edilə bilər. Başqa bir şey gözləmirəm. - Rusiya bu görüşü təşkil etməklə dünyaya hansı mesajı verir? - Rusiya bununla Qərbə demək istəyir ki, təşəbbüsü sizə verməyəcəyəm. Axı son vaxtlar Qərb Parisə, Nyu-Yorka və ya Vaşinqtona çağırır, sülh danışıqlarını canlandırmaq istəyirdi. Putin bu təşəbbüslərin üstündən xətt çəkmək üçün tələsik Soçi görüşünə qərar verib. - Demək, o məşhur deyimdəki kimi, «Qarabağın açarı Rusiyadadır»? - Qarabağ məsələsinin açarı yox, tormozu, əyləci Moskvadadır. Rusiya heç vaxt bu münaqişənin həllində maraqlı deyil. Rusiya münaqişənin çözümünü tormozlamağa çalışır və bununla da tərəfləri özündən asılı saxlayır. O baxımdan «açar Rusiyadadır və biz gedib ona yalvarıb münaqişəni həll etməliyik» yanaşması tamamilə səhvdir. - Sizcə, bu münaqişənin həllində «xalq diplomatiyası»ndan yararlanmaq uğur vəd edə bilər? - Xalq diplomatiyasına heç inanmıram. Hesab edirəm ki, xalq diplomatiyası heç bir nəticə verə bilməz. Çünki bu milli və ya dini zəmində olan münaqişə deyil. Bu münaqişə Rusiyanın qurduğu tələdir. Burda xalqlar nə edə bilər? Yenə xatırladım, prezidentlər razılığa gəlirlər, ondan sonra Ermənistan parlamentində deputatlar güllələnir və bununla da Qarabağ məsələsi yenə gündəmdən çıxır. Xalq burda neyləsin? Xalqlar çoxdan istəyirlər ki, sülh olsun, amma onların fəaliyyətindən heç bir şey asılı deyil. - Azərbaycanın Ermənistanla birgə Gömrük İttifaqına qoşulması bu münaqişəni aradan qaldıra bilər? - Bu da real məsələ deyil. Rusiya istəyir ki, Azərbaycan Gömrük İttifaqına girsin və bununla Azərbaycanın bütün açarları onun əlində olsun. - Dediyinizdən belə çıxır ki, hələ çox «Soçi görüşləri» olacaq? - Gərək olmasın. Bu baxımdan da hesab edirəm ki, Qərb Qarabağ məsələsi ilə bağlı Rusiya və Ermənistana təzyiq göstərməklə ortaya ciddi mövqe qoymalıdır. - Amma Azərbaycanda tez-tez səslənən fikir odur ki, Qərb Ukraynaya göstərdiyi dəstəyi bizə göstərmir. - Fikrimcə, Rusiya Azərbaycana da (Ukraynadakı kimi ) hücum etsə, Qərbin sanksiyaları 1-ə 100 artacaq. Bunu Rusiya çox yaxşı bilir. Ona görə Putin elə vəziyyət yaratmaq istəyir ki, Azərbaycan Gömrük İttifaqına könüllü qoşulsun və bununla da bütün dünyaya göstərsin ki, Azərbaycanın özü bizimlə bir yerdə olmaq istəyib. Amma əminəm ki, İlham Əliyev buna getməyəcək... Maarif Çingizoğlu
Avqustun 17-nə bütün vilayət boyu “Sibir Marşı” keçirməyə qərar verildi Sibir Rusiya ərazsinin 73,6 faizini tutur. Burada əhalinin sıxlığı yüksək deyil, amma kəndlər və şəhərlər bütün Sibir boyu səpələnib. Əgər “Sibir Marşı” uğurlu alınsa, onun qarşısını almaq polis üçün əməlli başlı başağrısı yaradacaq və bu prosesin nəticəsində Rusiyanın yerində 10-15 yeni dövlət əmələ gələcək. Məhz buna görə də Rusiya hakimiyyəti bütün ölkə ərazsinində KİV-ləri və internet resursları sərt senzura altında saxlayır ki, “Sibir Marşı” barədə xəbərlər geniş əhaliyə çatmasın. “Sibir Marşı”nı təşkil edənlərin isə ciddi arqumentləri var. Rusiyanın bütün təbii sərvətlərinin yüzdə doxsanı bu ərazilərdə olsa da, burada əhali yesir günündə yaşayır. Sibir əhalisi yoxsulluq səviyyəsinə görə ən aşağıda dayanır. Sizə təqdim etdiyimiz videoda “Sibir Marşı” təşkilatçılarının Sibirin Moskvadan ayrılması barədə arqumentləri səsləndirilir.
