NURÇULUQ NƏDİR? TARİXİ VƏ BİLMƏDİKLƏRİNİZ…

NURCULUĞUN TARİXİ İNKİŞAFI:

Nurçuluq hərəkətinin qurucusu olan Səidi Nursi 1873-cü ildə Bitlis Elinin Hizan Mahalının Nurs Kəndində dünyaya gəlmişdir.

Əvvəllər Səid-i Kürdi olaraq tanınan və bu ünvanı istifadə edən, soyad qanunu çıxdıqdan sonra doğulduğu kəndə izafədən Nursi soyadını alan Səidi Nursi elmi karieri olmayan bir kimsədir. Necə ki Nur risalələrindən Tizyak adlı risalənin 68-ci səhifəsində risalələrini özünün yazmadığını, bunları köməkçilərinin (Nur Şakirtlerinin) yazdığı bildirilməkdədir.

Hökumətin elanından sonra Bitlisdə şeyxlik fəaliyyətlərinə başlamış, sonra İstanbula gələrək siyasi fəaliyyətlərə qatılmış, İttihad-ı Muhammed-i Cəmiyyətinin qurucularındandır.

31 Mart hadisəsindən əvvəl Dərviş Vəhdəti ilə əlaqə yaratmış, o tarixdə çıxan Volkan Qəzetindəki yazıları ilə 31 Mart Hadisələrini qızışdırmış, yenə o tarixlərdə qurulmuş olan “Kürd Teali Cəmiyyətinə” girmişdir. 1912-ci ildə yazdığı bir kitabında “Oyan ey Səlahəddin Əyyubinin nəvələri Kürdlər” deyərək kürdləri Türklərə qarşı təhrik etməyə səy göstərmişdir. Məktubat adlı risaləsində isə “Özünün Türk olmadığını, Türklük ilə münasibətinin olmadığını, Türkiyədə Kürd milləti deyə ayrı bir millətin olduğunu” irəli sürmüşdür.

İstiqlal Döyüşü əsnasında, Ankaranın xəlifəni qurtaracağı inancıyla Ankaraya gəlmiş, ancaq dünyəvi bir dövlət nizamının qurulması və Respublika elanı üzərinə Ankaranı tərk edərək Vana getmişdir. 1925-ci ildəki Şeyx Səid üsyanından sonra İspartada Barlada daha sonra Kastamonu, Tiryək və Əmirdağda məcburi məskənə təbii tutulmuşdur. Tiryək, Dənizli və Əskişəhir Həbsxanalarında məhkum olaraq yatmışdır.

Səidi Nursi 23 Mart 1960 tarixində Urfada vəfat etmişdir. Ancaq yetişdirdiyi tələbələri (Nur Şagirdləri) onun fəlsəfəsini günümüzə qədər gətiriblər.

Nurçuluq, bir təriqət fəaliyyəti olaraq qarşımıza çıxmasına baxmayaraq, Nurçular bu hərəkətin bir təriqət olmadığını, Qurani Kərimin 20-ci əsrdə təfsiri üzərinə qurulmuş bir məktəb olduğunu və sayı 130-a çatan Nur risalələrinin də Qurani Kərimin təfsirini əhatə etdiyini ifadə etməkdədirlər.

İlk dəfə 1955-1957 illərində Qurani Kərimin və Nur risalələrinin yazılışı səbəbiylə ortaya çıxan nurçular arasındakı qruplaşma, Səidi Nursinin ölümündən sonra daha aşkar bir hal almışdır.

Birinci qrup “Qurana küfr yazısı ilə xidmət olmaz” parolu ilə ortaya çıxaraq Risaləni Nurların mütləq Ərəbcə ilə və əl yazısı ilə yazılmasını, bunun üçün də bütün Nurçuların Ərəbcə öyrənmələri lazım gəldiyini müdafiə etmişlər. Bu qrupa yazıçı Nurçular deyilmişdir.

İkinci qrup “Oxucu Nurçular” deyə bilinməkdə olub, Latın hərfləri ilə ediləcək işin hədəflərinə çatmada köməkçi olacağını müdafiə etmişlər.

Oxucu və yazıçı qrup arasındakı bu fərqliləşmə 1969-cu ildən sonra oxucu qrup içində iştirak edən Fəthullah Gülən qrupunu ayrı bir qrup olaraq ortaya çıxarmışdır. Bu qrupun xüsusiyyəti şagird seqmentinə istiqamətli fond işlərinə ağırlıq verməsi olmuşdur.

1982-ci ildə edilən Konstitusiya səs verməsi oxucu qrup içində jurnalist və Şuraçı qrup olaraq yeni bölünmələrə gətirib çıxarmışdır.

İndiki vaxtda Yeni Nəsilçilər olaraq bilinən jurnalist qrup, 1992 Konstitusiyasına “yox” deyilməsini, Şuraçı qrup isə “hə” deyilməsini müdafiə etmişlər.

İndiki vaxtda Nurçular, “Jurnalistlər, Şuraçılar, Fəthullah Gülənçilər, Yazıçılar” olaraq fəaliyyət göstərməkdədirlər. Ancaq Yazıçılar qrupunun fəaliyyəti azalmışdır.

Nurçuluğun Laiq (dünyəvi) Respublikaya və Atatürkə qarşı bir hərəkət olduğunu görə bilmək üçün Nur Risalələrinə baxmaq lazımdır. Barla Məktubları səhifə: 53. Atatürkü nəzərdə tutaraq “Tək gözlü Dəccal, ya iman et, ya bütün Dünyanın məsxərəsi olacaqsan.” deyilmişdir. Bu xüsus Mətin Tokerin “Sağda və Solda Vuruşanlar” adlı kitabın 96 ncı səhifəsində vardır.

Fətullah Gülən haqqında İddianamə“Sönməz” adlı risalədə (Səhifə: 21-22), Atatürk nəzərdə tutularaq “Ayasofya Məscidini büdxanaya, məşihad məqamını (meşihat makamı) qızlar liseyinə çevirən bu adamı sevməmənin bir günah olması imkanı varmı?” deyilmişdir.

“Məktubat” adlı risalədə (Səhifə: 401) “Türkiyə quruluşu etibarilə dindən uzaq qalmış və dinə qarşıdır. Dünyəvilik ilə dinsizlik arasında heç bir fərq yoxdur. Xristianlıq dünyəvi əsaslara sahib olmadığı üçün, din ilə dünya əsaslarını bir-birindən ayırar. İslahat xristianlıqda mümkündür. Türk inqilabları dai xristian islahatlarının təqlidindən ibarətdir. Çünki İslamiyyət heç bir islahata ehtiyac göstərməyəcək qədər mükəmməldir” deyilmişdir.

“Tiryək” (Tiryak) risaləsində (Səhifə: 65), “Türkiyənin siyasi rejimi Nur səadətini söndürməyə çalışmaqdadır. Kəmalistlər səviyyəsiz, anarxist kəslərdir” deyilmişdir.

“Məsnəvi-i Nuriyyə” (“Mesnevi-i Nuriye”) risaləsində (Səhifə: 80-82), “İslam aləmində ediləcək inqilablar, İslami əsaslara uyğun olmaq məcburiyyətindədir. Əks təqdirdə qeyri qanunidir, bu baxımdan Məclis eyni zamanda xilafət funksiyası yerinə yetirməlidir” deyilmişdir.

“Möcüzə-i Quraniyyə” (“Mucize-i Kur’aniye”) adlı risalədə (Səhifə: 191-192), “Müsəlmanlara Quran xaricində bir Konstitusiya lazım deyil, 1347-ci ildə fəlsəfənin təhəkkümü ilə bu dindar millətə əhəmiyyətli təhəyyüşlər düçar edilmişdir və Konstitusiyada dövlət dininin İslam olduğu yolundakı hökm qalxmışdır. Bu vəziyyətdə gerçək qanuni əsas tətbiq edilmədiyi kimi, Quran da ifadə edilən Şər-i inqilabda reallaşdırma etdirilməmişdir. Halbuki Quran, Respublika Konstitusiyası kimi bir neçə adamın iradəsi deyil, ilahi bir iradənin nəticəsidir.” deyilməkdədir.

“Münazarad” risaləsində (Səhifə: 90-100), “İslam Dövləti üçün tək milliyyət İslam milliyyətidir. İslam dövləti sonunda bütün dünyanı hakimiyyəti altına alacaq və İslam edəcək.” deyilmişdir.

“Məktubat” risaləsində (Səhifə: 403), “İslam dinində inqilab etmək, şəriət əleyhdarlığı olduğu üçün, İslamiyyət dairəsinə zidd, inqilablar da İslamiyyətə zidddir.” deyilməkdədir.

“Xanımlar Rəhbəri” risaləsində (Səhifə: 57) “Çox qadın ilə evlənmək İslami olduğu kimi Taaddüdü Zevcat təbiətə, ağla və hikmətə muafiqdir.” deyilməkdədir.

 NUR TƏLƏBƏLƏRİ (ŞAGİRDLƏRİ) VƏ VƏZİFƏLƏRİ:

Nurçular, özlərinə Nur tələbələri adını verməkdə və Hizbul Quran olduqlarını irəli sürməkdədirlər. Nur Şagirdlərinin Nurçuluğa girə bilmələri üçün o məhəllədəki ən böyük nurçuya qarşı bəzi təəhhüdlərdə olmaları lazımdır. Bu təəhhüdlər Nurçuluğa və Nurçuların böyüklərinə sədaqət, Nurçuların sirlərini açıqlamamaq, məqsədləri üçün müşavirələrdə olmaq, nurun reallaşması üçün fəaliyyətlərdə olmaq kimi şeylərdir. Nurçuların olduqları yerlərdə Nurçuluq ilə əlaqədar hadisələri nur böyüklərinə bildirmələri də məcburudur.

Nur tələbələrinin digər bir vəzifələri də nur risalələrini çoxaldıb paylamaqdır. Səidi Nursi Əsayi Musa adlı risaləsində nur risalələrini yazıb paylamağı laqeydlik edənlərə giley etməkdədir. Nurçuluğun xüsusilə ordu mənsubları arasında yayılmasına əhəmiyyət verilməkdir.

Səidi Nursi risalələrin nəşr olunması üçün dini duyğuları da istismar etməkdədir. Sönməz adlı risalənin 3. səhifəsində bu sətirlər var. “Axirət qardaşlarıma mühüm bir xəbərdarlıq iki maddədir. Birincisi risalə-i nura intisab edən şəxsin ən əhəmiyyətli vəzifəsi onu yazmaq, yazdırmaq və intişarına kömək etməkdir. Onu yazan və yazdıran “Risalə-i Nur Tələbəsi” adı alar və o ad altında hər 24 saatda mənim dilimlə bəlkə yüz dəfə, bəzən daha çox xeyir-dualarımda mənəvi qazanclarımda, şərik olmaqla birlikdə, mənim kimi dua edən qiymətli minlərlə qardaşım və risalə-i nur tələbələrinin dualarına və qazanclarına da şərik olarlar.

İkincisi, Risalə-i Nurun amansız və imansız cinni və inni düşmənləri onun polad kimi, mətin qalalarına və almaz qılınc kimi qüvvətli höccətlərinə müdaxilə edə bilmədiklərindən çox gizli sənədlər və yarımmüdafiəçi vasitələri ilə məhdud olmadan yazanların şövqlərini qırmaq, fikir və yazıdan imtina etdirmək cəhətində, şeytan tərəfindən hücum edib zərbə vurarlar.

Səidi Nursi, nur tələbəliyini buraxmanın günah olduğunu, nur tələbələrinə sataşanların vətən və millət xaini olduqlarını elan edərək, ayrıca təhdidlər sovuraraq gizli bir təşkilatın taktikasına müraciət etməkdədir.

Nur tələbələrinin subay qalanları izlənilməkdə, şübhəsiz evlənməsi lazımsa bir nurçu ilə evlənməsi əmr edilməkdədir.

Yenə nur risalələrindən Tiryak adlı risalənin 33-cü səhifəsində “Ölüm edam deyil təbdili məkandır. Qəbir zülmətli quyu ağzı deyil, mənəviyyatlı aləmlərin qapısıdır. Dünya isə bütün caşası ilə birgə axirətə nəzərən bir zindan hökmündədir.”

Tərcümə edən: Cavid Behruz,
"Azərbaycan xəbərləri"
Mənbə:  T.C. ANKARA DEVLET GÜVENLİK MAHKEMESİ CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI / 31 Ağustos 2000