Translate

8 Aralık 2016 Perşembe

AZƏRBAYCAN VƏ TÜRKİYƏNİN "ERMƏNİ SSENARİSİ"NƏ QARŞI PLANI

3300 SAYLI MƏXFİ TELEQRAM

8 Dekabr 2016 / 12:46

Azərbaycan və Türkiyəyə qarşı müxtəlif güc mərkəzlərinin xain planları hələ 100 il öncə - XX əsrin əvvəllərindən mövcud idi. Bu planın arxasında dayananlardan biri də Vudro Vilsonun rəhbəlik etdiyi Amerika və ingilislər idi. I Dünya Müharibəsinin nəticəsi olaraq, Osmanlı İmperiyası dağılmalı, torpaqları bölüşdürülməli idi. “Böyük Ermənistan” xülyasının bir hissəsi də məhz Türkiyədən qoparılan ərazilərdə və Azərbaycan torpaqlarında yaradılmalı idi.

Vilsonun 1918-ci ilin 28 mayında Əlimərdan bəy Topçubaşovun Paris sülh konfransında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (AXC) tanınması təklifini rədd etməsinin səbəbi də bu idi. Onun “yeni dünya xəritəsində” Azərbaycana yer verilməmişdi. Türkiyənin Ərzurum, Trapezund, Van və Bitlis bölgələri Ermənistana verilirdi. Bu plan baş tutmadı və 1918-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurulması bu planların təxirə düşməsi ilə yanaşı, ermənilərin də bölgədə soyqırımı siyasətinin qarşısını müəyyən qədər aldı. Lakin AXC Naxçıvanı qoruya bilmədiyi üçün ermənilərin hədəfi bura oldu. Həmçinin, İrəvanda və Qarsda türk-müsəlman əhaliyə divan tutulmağa başlandı.



Zaqafqaziya Federativ Demokrat Respublikasının dağılmasından sonra yaradılan Ermənistan Demokratik Respublikasının fərqli adlarla tanınması da diqqət çəkirdi: “İrəvan respublikası” və “Ararat respublikası”. Birinci adda onlar Azərbaycan torpaqlarına iddia edir, ikincidə isə qədim olduqları iddiasını irəli sürürdülər.
100 il öncə bu bölgədə gedən qanlı savaşların əsas hədəfini belə xarakterizə etmək olar: Türkiyə və Azərbaycan torpaqlarında “Böyük Ermənistan” yaratmaq.



Lakin bu ssenarilərə qarşı AXC və Türkiyə iki plan işə saldı:

1. Araz - Türk Cümhuriyyəti
2. Qars Demokratik Cümhuriyyəti (Cənub-Qərbi Qafqaz Cümhuriyyəti).

Araz-Türk Cümhuriyyəti : Vilsonun xəritəsindəki “dəfinəni” tapmaq ümidi ilə türk-müsəlman əhaliyə qarşı əsil soyqırımı törədən ermənilər AXC-nin Naxçıvana dəstək verə bilməməsindən istifadə edərək, bura hücuma keçdilər. Onlar bu qədim Azərbaycan torpaqlarına da iddia edirdilər. Və bu iddialar hələ I Nikolayın dövründən başlanmışdı. Belə ki, 1828-ci ilin 21 martında Naxçıvan xanlığı çar Nikolayın əmri ilə ləğv olunur. Sonra da İrəvan və Naxçıvan xanlıqlarının ərazisində erməni vilayəti yaradılır. Türkmənçay müqaviləsi əsas gətirilərək, İrandan bura 10 min 652 nəfər erməni köçürülür. 1849-cu ildə erməni vilayəti ləğv olunur və bu ərazilərdə İrəvan quberniyası yaradılır. Naxçıvan ərazisi isə qəzalara bölünür.
Nəhayət, Çar İmperiyasının dağılmasından sonra I Dünya Müharibəsinin yaratdığı xaosdan istifadə edən ermənilər yenidən Naxçıvan iddialarını qaldırırlar. 1918-ci ilin 4 iyununda erməni terrorçu Andranik Ozanyan Osmanlı ilə AXC arasında bağlanan müqaviləni tanımayaraq, Naxçıvanı işğal etməyə cəhd edir. Zəngəzur işğal olunur və əhali soyqırıma məruz qalır. İyulun 19-da isə türk ordusu bölgəni ermənilərdən təmizləyir. Avqustun 30-da Mudros müqaviləsindən sonra türklər bölgəni tərk etmək məcburiyyətində qalırlar. Bu, ermənilərin fəallaşmasına səbəb olur. Məhz bu planların qarşısını almaq məqsədilə bölgədə Araz-Türk Cümhuriyyəti qurulur. Cəfərqulu xan Naxçıvaniski yeni dövlətin ilk general-qubernatoru olur. Araz-Türk Cümhuriyyətinin 1918-ci ilin hansı ayında elan edildiyi dəqiq deyil. Tarixçilərin ümumi razılaşdığı təqvim 1918-ci ilin noyabr ayıdır. Lakin bəzi tarixçilər bunun noyabrın 3-də, bəziləri isə 18-də qeyd edirlər.

Misal üçün AMEA-nın A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun elmi işçisi Nazim Mustafa yazır : “30 oktyabr 1918-ci ildə imzalanan Mudros sazişinə əsasən, türk ordusu 1914-cü il sərhədlərinə çəkilmək məcburiyyətində qaldığından və bununla da, ermənilərin həmin əraziləri işğal etmək təhlükəsi yarandığından Ordubaddan Sürməliyədək ərazinin nümayəndələri noyabrın 3-də Qəmərli qəsəbəsinə toplanaraq Araz-Türk Hökuməti qurmaq haqqında qərar çıxarırlar”.

Araz-Türk Cümhuriyyətinin mərkəzinin İğdır olduğu haqda məlumatlar var. Digər versiyalara görə, Naxçıvan, Qars və Qəmərli də mərkəz olub. Lakin bütün proseslərin Naxçıvandan idarə olunduğu əksər tarixçilərin razılaşdığı fikirdir.

Həmin hadisələrin canlı şahidi olmuş ədəbiyyatşünas Lətif Hüseynzadə “Araz şahiddir” kitabında yazır: “Oktyabr ayının son günləri idi. Kazım Qarabəkir paşanın son iqamətgahı olan Rəhim xanın evinin qarşısında çoxlu adam toplaşmışdı... Burada Naxçıvanın gələcək taleyi – dövlətçilik statusu haqqında məsələ müzakirə edilirdi. Bu iclasda Kazım Qarabəkir paşa dedi: “Naxçıvanın gələcək müqəddəratını təmin etmək üçün burada bir hökumət qurulması vacib və zəruridir. Zatən siz naxçıvanlılar milli azadlıq mübarizəsində tarixə şanlı səhifələr yazmısınız. Dövlətçilik hüququna və ləyaqətinə maliksiniz. Siz bu hüququ, haqqı döyüş meydanlarında düşmənə qələbə çalaraq qazanmısınız. Şərqin qapısında, Naxçıvanda bir cümhuriyyət qurulmalıdır”.

Şərqin qapısında cümhuriyyət qurulur. Bu cümhuriyyətin tərkibinə Naxçıvan, Şərur-Dərələyəz və Ordubad qəzaları, Sərdarabad, Uluxanlı, Vedibasar, Qəmərli, Mehri və sair ərazilər daxil olur.

Araz-Türk Cümhuriyyətinin ilk general-qubernatoru Cəfərqulu xan Naxçıvanski idi. Sonradan cümhuriyyətin sədr və 6 üzvdən ibarət hökuməti yaradıldı. Hökumətin sədri Əmir bəy Əkbərzadə idi. İbrahim bəy Cahangiroğlu hərbi nazir, Qənbər Əlibəy Bənəniyarlı maliyyə naziri, Bağır bəy Rzazadə inzibati nazir, Məmməd Bəyzadə ədliyyə naziri, Həsənağa Şəfizadə xarici işlər naziri və Mirzəhüseyn Mirzə Həsənzadə və Lütfi Xoca Ekid Əfəndi şeyxülislam, general Əli Əşrəfbəy fəxri üzv və aşirət rəisi idi.

Cümhuriyyət cəmi bir il fəaliyyət göstərə bildi. Ermənilər Naxçıvanı işğal edəndən sonra bu dövlət dağıdıldı. Bölgə bir də 1920-ci ildə Qarabəkir Paşa tərəfindən azad olundu. AXC-nin süqutundan sonra bolşeviklər bu əraziləri də işğal etdi.

Qars Demokratik Cümhuriyyəti (Cənub-Qərbi Qafqaz Cümhuriyyəti) : Mudros müqaviləsi nəticəsində Osmanlı bölgədən geri çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Lakin bölgəyə verilən dəstək kəsilmədi. Əvvəlcə, oktyabrın 29-da Ömər Faiq Nemanzadənin rəhbərliyi ilə Axıska hökuməti yaradıldı. Noyabrın 5-də “Qars İslam Şurası” elan olundu. Noyabrın 14-də I Qars konfransı çağırıldı. Noyabrın 30-da “Qars İslam Şurası”nın dəvəti ilə Naxçıvan, Ordubad, Qəmərli, Sürməli (İğdır), Şərdi Şörəyəl, Axıska, Axalkələk və Batum bölgələrindən gələn 60 nəfərlik nümayəndənin iştirakı ilə II Qars konqresi keçirilir. Bu konqresdə Qars İslam Şurası yaradılır. Araz-Türk Cümhuriyyəti də bu Şuranın tərkibinə qatılır. 12 nəfərlik hökumətə də Araz-Türk Cümhuriyyətinin hərbi naziri olmuş İbrahim bəy Cahangirzadə rəhbərlik edirdi. Əsas hədəf daşnakların türk-müsəlman əhaliyə qarşı törətdiyi soyqırımın qarşısını almaq idi. 1919-cu ilin 13 yanvarında isə ingilis generalı Bisç Qarsa gələrək, erməni Stepan Korqanovu Qarsın valisi təyin etdiyini elan edir. Lakin Şura ona qarşı çıxaraq, bölgə əhalisinin 85 faizinin türklərdən ibarət olduğu əsasını gətirirlər. Son nəticədə general Bisç Qars İslam Şurası hökumətini tanıyır.
1919-cu ilin 27 yanvar tarixində isə Qars İslam Şurası Qars Demokratik Cümhuriyyətinin (Cənub-Qərbi Qafqaz Cümhuriyyəti) yarandığını elan edir. Dövlətin paytaxtı Batumi olur. Əraziləri isə Batumidən Ordubada qədər uzanır. Ərazisi 40 min kvadratkilometr, əhalisinin sayı 1 milyon 800 min nəfər idi. Əhali arasında türklər üstünlük təşkil etsə də, rus, yunan, malakan kimi milli azlıqların da hüquqları qorunur, onların nümayəndələri hökumətdə təmsil olunurdu. Yeni dövlətin 18 maddədən ibarət konstitusiyası qəbul olundu. Dövlət dili türk dili idi. Bayrağı ağ, yaşıl və qara olmaqla üç rəngdən və ay-ulduzdan ibarət idi. Hökumətin rəsmi orqanı Batumidə həftədə üç dəfə çıxan “Sədayi millət” qəzeti idi. Lakin heç bir siyasi partiya yox idi. Buna görə də 65 bitərəf deputatın təmsil olunduğu parlament yaradıldı. Spiker Doktor Əsəd bəy Oktay oldu.

Parlament dövlətin daxili və xarici siyasət kursunu müəyyənləşdirmişdi:

- Bütün qonşularla, xüsusilə yeni yaranmış Qafqaz dövlətləri ilə mehriban münasibətlər qurmaq.
- Qars Demokratik Cümhuriyyəti (Cənub-Qərbi Qafqaz Cümhuriyyəti) neytral dövlətdir.
- Dövlətin vətəndaşları milliyyətindən, dinindən, sosial mənşəyindən, siyasi əqidəsindən asılı olmayaraq, bərabər hüquqlara malikdirlər.

Lakin yeni dövlətin bir çox çətinlikləri var idi və onlar əsas ümidlərini Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinə bağlamışdılar. AXC-nin Batumidəki konsulu məsələ ilə bağlı Bakıya teleqram göndərərək bildirdi: “Cənub-Qərbi Qafqaz və ya Qars Demokratik Cümhuriyyəti əhalisi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ona hərtərəfli yardım edəcəyinə böyük ümidlər bəsləyir”.

Qars Demokratik Cümhuriyyəti (Cənub-Qərbi Qafqaz Cümhuriyyəti) 1919-cu il yanvarın 25-də AXC-yə müraciət edərək, hərbi və maddi yardım istədi. Buna cavab olaraq, Azərbaycan hökuməti onlara hərbi təlim keçmək üçün zabitlər və xeyli qızıl pul göndərdi.

Qars Demokratik Cümhuriyyəti (Cənub-Qərbi Qafqaz Cümhuriyyəti) iki tərəfdən – Ermənistan və Gürcüstandan təzyiqlərə məruz qalırdı. Gürcüstan Batumi iddiasına görə bu siyasəti yürüdürdü. Cəmi 15,5 min hərbi qüvvəyə malik olan yeni dövlət bu təzyiqlərə çətinliklə qarşı çıxırdı. Artıq Qafqaza diktə etməyə başlayan ingilislər də Ermənistanı və Gürcüstanı dəstəkləyir, Qars dövlətinin ərazisini bu iki ölkə arasında bölüşdürməyi planlaşdırırdı. Buna baxmayaraq, ingilislər AXC hökumətini Qars Demokratik Cümhuriyyəti ilə bağlı status-kvonu saxlayacaqlarına inandırırdılar. Qars Demokratik Cümhuriyyəti müvəqqəti hökumətinin sədri 1919-cu ilin 26 yanvar tarixində AXC-yə nota göndərir.

“Gürcüstan Ərdəhan mahalını və Axalsıx qəzasını işğal etməyə cəhd göstərir. Bütün müsəlman əhalisi buna qarşı ayağa qalxmışdır. Ermənilər də Naxçıvan qəzasına hücumlar edirlər. Gürcülərin Axalsıx və Axalkələk qəzalarına hücumları zamanı 45 min davar aparılmışdı”, - deyə notanın mətnində bildirilir.

Nəhayət, 1919-cu ili 12 aprel tarixində ermənilər ingilislərin köməyi ilə Qarsa hücuma keçdilər. AXC hökuməti ermənilərin Qarsda törətdiyi soyqırımı ilə bağlı Böyük Britaniya komandanlığına etiraz etdi. Lakin ingilislər Qars Demokratik Cümhuriyyəti hökumətinin 35 üzvünü həbs edərək, zirehli qatarla Gümrüyə, oradan da Batumi yolu ilə Malta adasına sürgün etdilər. Bununla da Qars Demokratik Cümhuriyyəti (Cənub-Qərbi Qafqaz Cümhuriyyəti) süqut etdi.

(Qars Demokratik Cümhuriyyətinin Hökumət üzvləri yalnız 1921-ci il mayın 23-də Azərbaycan Xalq Komissarları Sovetinin sədri Nəriman Nərimanovun köməyi sayəsində Maltadan əsirlikdən vətənə qayıtdılar).

Aprelin 14-də ingilis generalı Devinin məsləhəti ilə 6 türk, 1 rus, 1 yunandan ibarət yeni Milli Şura yaradıldı. Aprelin 19-da S.Korqanov Qarsda qubernator kimi fəaliyyətə başladı. Bundan sonra erməni qoşunları Qars vilayətinə soxuldular. Yerli müsəlman-türk əhali dəhşətli soyqırımına məruz qaldı. Aprelin 30-da qondarma Milli Şura ləğv edildi. 1920-ci ilin payızınadək Qars Demokratik Cümhuriyyətinin ərazisi ermənilərin və gürcülərin işğalı altında qaldı. Bu işğal 1920-ci ilin okrtyabrında bölgənin türk ordusu tərəfindən azad olunmasına qədər davam etdi.

Tarixçi Nazim Mustafa “Türkiyədə Qətliam” məruzəsində bildirir ki, ermənilər yaş və cins fərqi qoymadan silahsız əhalini məhv edirdilər: “Ərzurumda və Qarsda ermənilər əsil soyqırımı etdilər. Erməni quldur dəstələri Ərzincandan Qarsa qədər böyük ərazidə müsəlman kəndlərini tamamilə dağıtdılar. Qars ərazisində ermənilərin müsəlman əhaliyə qarşı kütləvi qətlləri 1920-ci ilin oktyabrında türk ordusunun regionu azad etməsinə qədər davam etdi”.

1920-ci ilin 25 dekabrında Amerika kəşfiyyatının admiral Mark Bristoluya göndərdiyi “Qars 3300 epizod” adlı 14 səhifədən ibarət məxfi teleqramda belə yazılıb: “Türklər Qarsa girdilər və erməni əsgərlər heç bir atəş açmadan qaçmağa başladılar. Erməni əsgərlərin bir çoxu silahını atıb, formalarını çıxardır və evlərdə, xəstəxanalarda və uşaq evlərində gizlənirdilər. Hətta erməni əsgərləri uşaq çarpayılarının altında qorxa-qorxa gizlənirdilər. Bəzi əsgərlər türklərə təslim olur və öz orduları haqqında bütün sirləri açırdılar, əsgər yoldaşlarının yerini deyirdilər”.

Bu sənəd hazırda ABŞ Konqresinin Kitabxanasının əlyazmalar bölməsində saxlanılır.

Qars Milli Müsəlman Şurasının məlumatına görə, 1919-cu ilin avqustuna qədər Qars ətafında 70 kənd, Kaqızmanan ətrafında 50 kənd, Kela bölgəsində 30 kənd ermənilər tərəfndən tamamilə dağıdıldı, on minlərlə insan öldürüldü və yaralandı. Bu bölgələrdə erməni vandalizminin izləri – müsəlmanların kütləvi qəbiristanlığı indiyə qədər qalır.

... Ermənilərin və Qərb güclərinin bölgəyə dair planları indiyə qədər davam edir. Məlumatlara görə, erməni diasporunun bölgə ilə bağlı planlarına Soros Fondu da yaxından dəstək verir. Xüsusilə, bölgəyə xristian missionerlər göndərilərək, yerli müsəlmanlar arasında xristianlığın yayılmasına çalışırlar.

Qarsdakı Harakan məscidinin imamı Yavuz Selim qələmə aldığı məqaləsində yazır : 

“Ermənistan Azərbaycan torpaqlarını işğal edərək, yüz minlərlə insanı evindən-yurdundan qovdu. Türkiyə buna görə 1993-cü ildə Ermənistanla sərhədlərini bağladı. Erməni diasporu bundan sonra Türkiyədəki fəaliyyətini gücləndirərək, Cənub-Şərqi və Qərbi Anadoluda, həmçinin, Qafqazda təşkilatlanmaya başladı. 1993-cü ildən indiyə kimi onlar sərhədlərin açılması üçün çalışırlar və bu işdə Qarsı mərkəz olaraq seçiblər. Xristian missionerləri müxtəlif adlar altında bölgəyə göndərilir. Xüsusilə, Fransa, Belçika, Hollandiya, Almaniya və Amerikada olan erməni lobbisinin yüksək səviyyəli şəxsləri Qarsla bağlı bir sıra planlar qurublar. Onlar “Qarsı Qafqazın çox mədəni və müxtəlif etnik qrupların yaşadığı mərkəzi edəcəyik” deyə bildirirlər. Bu işdə onların Qarsdakı tərəfdarları da iştirak edir. Erməni diasporunun bu fəaliyyətinə ən böyük dəstəyi Lissabonda yerləşən Gülbenkyan Vəqfi verir. Xarici ölkələrin də dəstəyi ilə Qarsda fəaliyyət göstərən erməni diasporu şəhərin türk memarlıq tikililərinin dəyişdirilməsi istiqamətində də çalışır. Bütün bunlar isə “Qarsda Osmanlı mirasının qorunması” adı altında aparılır. Erməni diasporunun bu fəaliyyəti 2013-cü ildən başlayaraq güclənib. Qarsın memarlıq quruluşunun yenilənməsi adı altında tarixi müsəlman abidələri məhv edilir”.

Böyük oyun davam edir. Bu oyunun daha da genişlənməməsi üçün diqqətli olmalı və lazımı anda qabaqlayıcı addımlar atılmalıdır. Ən azından tarixin təkərrür etməməsi üçün...


Asif,
PUBLİKA.AZ & VƏTƏNSEVƏRLƏR

7 Aralık 2016 Çarşamba

ŞOK PLAN : TÜRKİYƏNİ 9 HİSSƏYƏ BÖLÜBLƏR...

7 Dekabr 2016 / 10:35


Türkiyə Təhlükəsizlik Ümumi Müdirliyi Fəthullahçı Terror Təşkilatı ( FETÖ) haqqındakı hesabatını yeniləyib.


Publika.az “Sabah” nəşrinə istinadən xəbər verir ki, 2016-cı il 9 sentyabr tarixli 56 səhifəlik hesabat terror cinayətlərinə baxan Yargıtay 16-cı Cəza Dairəsinə göndərilib.
Hesabatda diqqət çəkən detallardan biri təşkilatın Türkiyəni “fəaliyyət bölgələri” olaraq 9 hissəyə bölməsidir. FETÖ bölgələrə sirri bilinməyən aşağıdakı kod adları verib.


1. AH: İstanbul, Kırklareli, Ədirnə.
2. FT: Bursa, Çanaqqala, Balıkesir, Kütahya, Bilecik.
3. HL: Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Antalya, Afyonkarahisar,       Uşak, Dənizli.
4. SLÇ: Ankara, Eskişehir, Kırıkkale, Bolu, Çankırı.
5. SLM: Adana, Hatay, Mersin.
6. TR: Konya, Karaman, İsparta.
7. KN: Kayseri, Niğde, Aksaray, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat.
8. SD: Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli.
9. AKF: Trabzon, Ordu, Giresun, Gümüşhane, Bayburt, Rize,     Artvin.

Hesabatda təşkilatın maliyyə qaynaqlarından danışılır. Hesabata görə, FETÖ iş adamlarından təhdid və şantajlarla pullar alıb, təşkilat üzvlərinin maaşlarının 10 faizini “himmət” adı altında ələ keçirib.


Ömər Dağlı,
PUBLİKA.AZ & VƏTƏNSEVƏRLƏR

TÜRKİYƏ DÜNYANIN GƏLƏCƏYİNİ DƏYİŞDİRƏCƏKMİ?

7 Dekabr 2016 / 15:30




Türkiyəli politoloqla müsahibə

Türkiyənin Avropa İttifaqı ilə münasibətlərinin pisləşməsi və Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına (ŞƏT) üzv olmaq istəyinin ortaya çıxmasından sonra Qərblə Şərq arasında güc balansının dəyişə biləcəyi məsələsi gündəmə gəlib. Əgər Türkiyə ŞƏT-ə üz olarsa, bu gücün Qərbdən Şərqə keçməsinə səbəb ola bilər. Lakin bu proseslərdə Türkiyənin də itirəcəyi şeylər az deyil. İndi Türkiyənin hansı yolu tutacağı, hansı siyasət izləyəcəyinə dair açıq qalan suallar var.

Ankarada fəaliyyət göstərən Qafqaz Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin (KAFKASSAM) rəhbəri, politoloq Hasan Oktay Publika.az-a müsahibəsində bu suallara cavab verib.




- Türkiyə Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv olarsa, bu, onun üçün təhlükəli ola bilərmi?

- Türkiyə 15 iyul hadisələrindən sonra çox ciddi fikir qarışıqlığı ilə qarşı-qarşıyadır. AKP hökuməti 2002-ci ildə ABŞ-Avropa Birliyi-FETÖ ilə qurduğu koalisiyanı pozandan sonra ölkə böhranlarla üzləşdi. Problem Türkiyə yox, hökumətin yanlış siyasətidir. İndi ABŞ və Avropa Birliyi AKP-ni FETÖ ilə dayandırmaq istəyir. Lakin bunu edərkən tarixi səhvə yol verdi və 15 iyulda xalqın etirazını hesablaya bilmədi. Türk milləti ölkəsinə sahib çıxaraq oyunu pozdu. Hərbi qiyam cəhdi millət tərəfindən yatırılandan sonra AKP xalqın yanına qayıtdı. Əslində, AKP 3 noyabr 2002-15 iyul 2016 tarixində etdiyi səhvlərin cəzasını çəkir. Eyni zamanda, AKP üzərində bu cəzanı türk xalqına da vermək istəyirlər. Məhz burada Türkiyənin Avropa İttifaqından üz döndərərək, Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına daxil olması gündəmə gəlir. AKP və ABŞ-Aİ-FETÖ arasındakı mübarizə Türkiyə dövlətinin uzunmüddətli strategiyasını dəyişdirə bilməz. Türkiyə 150 ildir Qərb ittifaqı ilə hərəkət edərək, qərbləşməni bir mədəniyyət layihəsi olaraq görür və tarazlaşdırılmış siyasət aparır. Bu baxımdan, AKP və ABŞ-Aİ-FETÖ mübarizəsi müvəqqətidir. Bu, Türkiyə üzərində aparılan qarşıdurmadır. AKP türk xalqına və Türkiyəyə söykəndiyi müddətdə həmişə ayaqda qalacaq. Türkiyə 150 illik qərbləşmə hədəflərindən bir anda vaz keçməz, vaz keçməyəcək də. Bu baxımdan, Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına görə Avropa İttifaqına üz çevirməyəcək. Hesab edirəm ki, hazırda heç bir təhlükə yoxdur.

- Türkiyənin Şərqə doğru üz tutması NATO-dan ayrılması ilə nəticələnə bilərmi?

- Biz NATO-dan çıxmağı yox, NATO-ya bir türkün baş katiblik etməsini istəyirik. ABŞ-Aİ son illərdə AKP ilə apardığı mübarizəni Türkiyə ilə mübarizəyə çevirərək, səhvlərə yol verir. Fikrimcə, qısa zamanda bu xəstəlikdən vaz keçəcəklər. Avropa İttifaqı son dövrlər Türkiyəyə qarşı mövqeyini dəyişdirdi və sərtləşdirdi. Hazırda siyasi tarazlıqlar pozulur, iqtisadiyyatlar alt-üst olur və ölkələr bir-birinə qarşı açıq hücuma keçməkdən çəkinmirlər. Suriya böhranı III Dünya müharibəsinə səbəb olmadı, amma bir çox dövlət bu müharibənin kandarına qədər gəlib çıxdı. Türkiyə sərhədləri yaxınlığında baş verən hadisələrə müdaxilə edib-etməmək arasında tərəddüd edir. Bir tərəfdən İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün ordu Suriyaya daxil olur, digər tərəfdən Əsədə müharibə elan ediləcəyi bildirilir. Türkiyə ABŞ və Aİ istədiyi üçün Suriya məsələsinə bu qədər müdaxilə etdi. Sonra gördü ki, gedişat təhlükəlidir. ABŞ-Aİ Ərdoğana qarşı böyük bir oyun oynadı, lakin sonda məğlub oldu. İndi təşviş içində hərəkət edirlər. Amma qısa zamanda hadisələr normallaşacaq. Türkiyə ona qarşı edilənləri unutmayacaq, amma münasibətlərin də davam etməsi üçün lazımı addımlar atır. Türkiyə heç bir ittifaqa məcbur və məhkum deyil, lakin regional proseslər Türkiyənin Qərb ittifaqında qalmasını göstərir. Bu ittifaqdan çıxıb-çıxmamağa Türkiyə özü qərar verəcək. Demokratik dəyərlər, insan haqları, hüququn üstünlüyü bəşəri dəyərlərdir. Bu dəyərlərə əməl edən ölkə qazanar. Türkiyə də NATO-dan çıxmayacaq, əksinə NATO-nun baş katibinin türk olması haqqını müdafiə edəcək. Türkiyə Avropa İttifaqı ilə də əlaqələri kəsməyəcək. Lakin Avropa İttifaqı bir tərəfdən Türkiyə ilə müzakirələri davam etdirir, digər tərəfdən terror təşkilatı olan PKK ilə müxtəlif platformalarda görüşlər keçirir. PKK rahat şəkildə Avropa İttifaqı ölkələrində fəaliyyət göstərir. Avropa İttifaqı bunu demokratik azadlıq adı altında edə bilər, amma nəticə olaraq Türkiyənin etibarını itirir. Türkiyə də Avropa İttifaqına qarşı haqlı olaraq etiraz edir.

- Türkiyə ŞƏT-lə yaxınlaşarsa, Rusiya və Çinin tərkibindəki türklərə dəstəyini necə verəcək, yaxud bunu kəsəcəkmi?

- Türkiyə beynəlxalq münasibətlərdə qaydalara ən çox diqqət edən ölkələrdən biridir. Ölkələrin ərazi bütövlüyünü müdafiə edir. Bunun bariz nümunəsi Azərbaycandır. Qarabağ məsələsi Türkiyənin ən həssas olduğu mövzudur və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir. Türkiyənhin Rusiya və Çin coğrafiyasında yaşayan türklərlə maraqlanması isə həmin ölkələrin hüquqi və ərazi bütövlüyü çərçivəsindədir. Türkiyə bu çərçivənin kənarına çıxmır. Hər ölkənin qanunu, bayrağı, ərazi bütövlüyü o coğrafiyada yaşayan türklər üçün də əsasdır. Bu, vacib mövqedir. Bu baxımdan, həm Çin, həm də Rusiya Türkiyədən narahat olmamalıdır. Türkiyə Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı ilə sağlam münasibətlər qura və Qərb dəyərlərini bu təşkilata da transfer edə bilər. Eyni zamanda, bu təşkilata daxil olan ölkələrin məhsulları da Türkiyə üzərindən Avropaya daşına bilər. Türkiyə burada ən yaxşı körpüdür.

- Yəni Türkiyə iki cəbhə arasında balans siyasəti aparacaq?

- Türkiyə Avropa İttifaqı ilə müzakirələrdən və qərbləşmə layihələrindən vaz keçməyəcək, lakin regional ittifaqlarla da münasibətlərini davam etdirəcək. Türkiyənin Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı ilə münasibətlər qurmaq istəyi bütün diqqətin üzərinə yönəlməsinə səbəb oldu. Türkiyə ittifaqların axtardığı üzv ölkə dəyərindədir. Çox vaxt böhranlar yeni dönəmin başlanmasına səbəb olur. ŞƏT ilə Aİ arasında seçim yox, körpü rolunu oynaya bilmək potensialına sahib olan Türkiyə Avropa standartlarını ŞƏT-ə, ŞƏT-in potensialını da Avropaya transfer edə bilər. Eyni formada Rusiya-NATO qarşıdurmasında da vasitəçi ola bilər. Yəni Türkiyə mövcud böhranın həll açarı ola biləcək potensiala sahibdir. Vacib olan bu böhranı həll edərək regional güclərin arasında yerini ala bilməkdir. ŞƏT inkişaf etməkdə olan bir ittifaq olsa da, Aİ-nin standartlarından çox uzaqdır. İnsan haqları, hüququn üstünlüyü kimi bəşəri dəyərlər məsələsində ŞƏT çox zəifdir. Bu baxımdan, Türkiyə bəşəri dəyərləri bura transfer edə bilər. Fikrimcə, Türkiyə Aİ ilə müzakirələri davam etməlidir. Yəni böhrandan qaçmaq yox, onu həll etmək lazımdır. Türkiyənin 50 illik Aİ siyasətindən bir andan vaz keçməsi mümkünsüz görünür. Ola bilsin ki, yeni addımlarla müzakirələrdə əlini gücləndirmək və istədiyinə nail olmaq istəyir. Lakin Aİ ilə Türkiyənin 50 illik münasibətləri 15 iyul hadisələrinin təsiri ilə bir qələmdə silinib atıla bilməz. Bu baxımdan, Aİ və Türkiyə münasibətlərini yenidən gözdən keçirməli və sağlam əlaqələr qurmalıdır.

- Türkiyə Qərb və Şərq arasındakı tərəzidə tarazlığı saxlayan güc rolundadır. İndiyə qədər Qərb ittifaqlarında olması tərəzinin bu gözünün ağır olmasına səbəb idi. İndiki situasiya bir qədər fərqlidir. Bu tərəzinin gözü Qərbdən Şərqə doğru dəyişə bilərmi?

- Türkiyə tarazlıq nöqtəsindədir. Hansı cəbhəyə keçərsə, həmin cəbhənin aktivləşməsi mümkündür. Lakin burada əsas olan qarşıdurmaların qarşısını almaqdır. III Dünya müharibəsinə doğru getdiyimiz bir vaxtda, ağıllı davranan mərkəzlərə ehtiyac var. Türkiyə bəlkə də ilk dəfə Qərblə Şərq arasında keçid ölkəsi olmaqla yanaşı, həm də tarazlayıcı faktordur. Belə vəziyyətlərdə Türkiyə yaxşı siyasət aparmalıdır. 15 iyulda AKP hökuməti böyük bir şok yaşadı və hələ də bunun təsirindədir. Buna görə də aparılan siyasət bir qədər qarışıqdır. Əgər iqtisadi böhran sürətlənərsə, qısa zamanda ciddi problemlər ortaya çıxa bilər. Lakin MHP və onun lideri Dövlət Baxçalı yerində müdaxilə edərək, Türkiyəni fırtınalı dənizdən sakit limana doğru çəkir. Bu günlərdə həmişə olduğundan daha çox soyuqqanlı şəxslərə ehtiyac var.


Asif Nərimanlı, 
PUBLİKA.AZ  & VƏTƏNSEVƏRLƏR

ÜZEYİR CƏFƏROV : TANRI AZƏRBAYCANIMIZI GEYDİRMƏ "QARDAŞLARDAN" QORUSUN !

06.12.2016 / saat 10:28

Əziz dostlar! Hörmətli həmkarlar!

Dünən - 05.12.2016 -cı il tarixində Rusiya Dövlət Dumasının Müdafiə Komitəsinin sədri, Rusiya Hava Desant Qüvvələrinin keçmiş komandanı, Rusiyanın Qəhrəmanı, general-polkovnik Vladimir Şamanovun çox maraqlı bir açıqlaması ilə tanış oldum. Keçmiş SSRİ Silahlı Qüvvələrinin sıralarında xidmət keçmiş hərbçilər arasında kifayət qədər tanınan rus generalı, hazırda Dövlət Dumasının ən önəmli komitələrindən birinin rəhbəri kimi o regionla, Azərbaycanla bağlı bir sıra maraqlı məqamlara toxunub. Məhz ona görə də, onun bəzi açıqlamaları ilə bağlı öz fikirlərimi sizlərlə bölüşmək istərdim. 

General Şamanovun deməsinə görə, “Rusiya-Ermənistan birləşmiş qoşun qruplaşmasının yaradılması Azərbaycana qarşı deyil və ola da bilməz. O bildirib ki, birləşmiş qoşun qruplaşmasının yaradılması sırf müdafiə məqsədi daşıyır: “Bu, Rusiyanın cənub sərhədlərini qorumaq üçün yaradılıb. Sovet İttifaqı dövründə Bakı Hava Hücumundan Müdafiə Dairəsi vardı və SSRİ-nin cənub sərhədlərini qoruyurdu. Ermənistan Rusiyanın Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatındakı müttəfiqidir. Ona görə də Rusiya bu ölkə ilə hava hücumundan müdafiə sistemini birləşdirib”. Ehtiyatda olan general-polkovnik Rusiya-Ermənistan birləşmiş qoşun qruplaşmasının yalnız hava hücumundan müdafiə qoşunlarından ibarət olduğunu da bildirib: “Burada söhbət quru qoşunlarından deyil, hava hücumundan müdafiə qoşunlarından gedir. Bu saziş sırf müdafiə xarakteri daşıyır. Ona görə də Rusiya Dövlət Duması və Müdafiə Komitəsi tərəfindən dəstəklənib. Bu, heç bir halda bizim qardaş ölkə Azərbaycana qarşı ola bilməz”.

Hörmətli rus generalının dedikləri ola bilsin mülki, hərbi sahədən bir qədər uzaq olan dostlarımız üçün normal, cəlbedici görünsün. Hətta, belə açıqlamadan sonra, rusiyapərəst, Azərbaycanın nə yolla olursa-olsun rəsmi Moskvanın orbitinə keçməsini arzulayan şəxslər üçün bir təbliğat vasitəsi üçün işarə rolu da oynaya bilər. Amma, həmən yoldaşlara müraciət edirəm ki, siz rus generalının açıqlamasını DİQQƏTLƏ OXUYUN və incələyin. O çox qeyri-səmimi və realıqdan uzaq fikirlər söyləyir. Əvvala, Rusiya Federasiyasının 2049-cu ilədək Ermənistanda yerləşəcək 102-ci Bazası ən müasir silah və texnika ilə hərtərəfli təhciz olunub və bu proses durmadan davam etdirilir. Rusiya və önun Cənubi Qafqazda ən sadiq və birmənalı vassalı olan Ermənistan üçün hansı təhlükə mövcuddur ki, onlar əlavə birləşmə yaradılması haqqında qərar qəbul edirlər? Özü də bu birləşmənin komandanı kimi isə qatı millətçi, erməni generalı, Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin 5-ci Ordu Birləşməsinin komandiri general-mayor Arkadiy Makaryanı təyin ediblər. Özü də, RF Dövlət Dumasının önəmli şəxslərindən biri, prezident Vladimir Putinin ən sevimli və etibar etdiyi desant generalı V. Şamanovun özü də gözəl bilir ki, o sadəcə Azərbaycan xalqını aldatmaq və "başımızın altına yastıq" qoymaq üçün bu fikirləri səsləndirib. Açıqlamasının sonunda, o "bu, heç bir halda bizim qardaş ölkə Azərbaycana qarşı ola bilməz” ifadəsini işlədir. Fikir verdinizsə, rus general bizə "qardaş" kəlməsi ilə müraciət edir. 

Ay yoldaş, İvan, ay yoldaş tovariş, sən necə qardaşsan ki, 20 ildən çoxdur sənin "qardaşının Qarabağdakı evini-eşiyini, yurdunu-yuvasını, sənin ƏSL din və iman qardaşların Ermənistan məhz sənin İŞTRAKINLA viran qoyub, sən bu günə kimi bir dəfə də olsun dillənməmisən, səsin çıxmayıb, indi nə baş verirb ki, sən Azərbaycandakı "qardaşlarını" yada salmısan? Yeni partiya, özü də dəyəri milyonlarla olan silah-sursat satmaq haqqında son vaxtlar dolaşan söhbətlərin fonunda sizin "qardaşınızı" yada salmağınız da çox riyakar və qeyri-səmimi hərəkətdir. Keçmiş SSRİ zamanında, hərbçilər, adətən öz əsəblərini, hirslərini bir-birinə izhar etmək üçün, məhz üç məhşur sözdən ibarət cümlələrdən istifadə edirdilər. Şəxsən bütün gördüklərimizin və yaşadıqlarımızın fonunda Sizin ünvanınıza indi məhz o məşhur, amma mətbuatda yazılması qeyri-etik çıxan sözləri demək istərdim. Öz payınızı nəhayət ki, götürsəniz, pis olmazdı. Azərbaycan xalqının humanistliyindən yetərincə istifadə etdiniz, bəsdir. Adam, kişi olar. Özü də, əgər çiynində general paqonu daşıyırsa, onda daha ciddi və əsl Kİşi olmağa borcludur.

Tanrı Azərbaycanımızı geydirmə "qardaşlardan" qorusun !


& VƏTƏNSEVƏRLƏR

2 Aralık 2016 Cuma

AZƏRBAYCAN MAĞARA TƏFƏKKÜRLÜ İNSANLA DANIŞIQLAR APARIR

2 Dekabr 2016 / 11:55 

Serj Sarkisyanın Azərbaycanın ünvanına hədə dolu bəyanat səsləndirməsi özünü və hakimiyyətini rəsmən ifşa etməsi deməkdir. Bu gün Azərbaycan yalnız ərazisi üzərində suverenliyini bərpa etməsi məsələsini qaldırırsa, Ermənistan qonşu dövlətin paytaxtını tuta biləcəyini bəyan edir. Bu, orta əsrlər dövrünə, hətta ondan öncəki dövrə məxsus mağara təfəkkürüdür. Bu, Ermənistanın artıq açıq-aşkar dünyanın qəbul edilmiş hüquq normalarını və qaydalarını inkar etmək etməsi deməkdir. Bu adam üçün artıq sivil dünya, beynəlxalq hüquq normaları, BMT-nin nizamnaməsi və qərarları anlayışları yoxdur. İndi görün Azərbaycan prezidenti Ermənistanı idarə edən bu cür insanla üzbəüz qalıb onunla Qarabağ probleminin həllinə dair danışıqlar aparmalıdır.


Bunu Milli.Az-a açıqlamasında Milli Məclisin Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiya ilə mübarizə komitəsi sədrinin müavini, YAP İcra Katibliyinin Siyasi təhlil və proqnozlaşdırma şöbəsinin müdiri Aydın Mirzəzadə deyib.

Millət vəkili qeyd edib ki, digər tərəfdən, Sarkisyanın hədə-qorxu bəyanatını həyata keçirə bilməyəcəyini əslində Ermənistan ictimaiyyəti özü çox yaxşı bilir: "Aprel ayında Ermənistan ordusu Azərbaycan Silahlı Qüvvələri ilə qarşıdurmada açıq-aşkar məğlubiyyətə uğradı və iki min hektar mürəkkəb coğrafiyası olan ərazi işğalçılardan azad edildi. Ermənistan ordusunda böyük təşviş var idi və ali baş komandan olan Serj Sarkisyanın özü həmin günlərdə Azərbaycanla danışıqlara hazır olmasına dair bəyanatlar verir və beynəlxalq birliyi hərbi əməliyyatları dayandırmaq üçün vasitəçi olmağa çağırırdı. Bu gün isə onun hərbi ritorika ilə çıxış etməsi gələn il Ermənistanda keçiriləcək parlament seçkiləri ilə bağlıdır. Bu gün Ermənistan hakimiyyəti seçkilərdə seçici qarşısına hər hansı bir uğuru ilə çıxa bilmir. İnsanların həyat şəraitinin aşağı düşməsi, gələcəyə inamın olmaması, müstəqilliyini digər dövlətlərə satması kimi məsələlər seçicidə başqa bir alternativ axtarmaq meyli yaradır. O baxımdan baş nazir dəyişildi, indi isə diqqəti daxili məsələlərdən hərbi ritorika ilə Qarabağ məsələsinə yönəltməyə çalışır. Bu yaxınlarda hökumət əhaliyə satılan təbii qazın qiymətini aşağı saldı. Halbuki bu, Ermənistan büdcəsinə böyük zərbə vurur. Seçkidən sonra isə həmin qiymətlər yenidən asanlıqla qaldırılacaq".


A.Mirzəzadə hesab edir ki, Sarkisyan bu cür bəyanatlarla nə Azərbaycanı qorxuda, nə də beynəlxalq ictimaiyyəti aldada biləcək: "Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü təmin etmək əzmindədir və öz Silahlı Qüvvələrini daim gücləndirir. Ölkəmizin hər bir vətəndaşı torpaq uğrunda mübarizə aparmağa, döyüşməyə və hətta ölməyə hazırdır. Əgər Ermənistan danışıqlarda qeyri-konstruktuv mövqe göstərəcəksə, onu növbəti "aprel hadisələri", özü da daha ağır formasında gözləyir".


Qeyd edək ki, Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyan noyabrın 26-da İrəvanda Respublika Partiyasının 16-cı qurultayında danışıqlar prosesini sual altına qoyan, eləcə də Azərbaycanın ünvanına hədələrlə dolu bəyanatla çıxış edib: "Biz qarşımıza Bakını tutmaq və onu kapitulyasiyaya məcbur etmək kimi hərbi-siyasi məqsəd qoymamışıq, amma eyni zamanda yaxşı anlayırıq ki, düşmənə sarsıdıcı zərbə vura bilərik: fikrimcə, əlavə detallara ehtiyac yoxdur".

Erməni "fürer" bununla kifayətlənməyərək aprel hadisələrinə görə Azərbaycanı ittiham edib, eləcə də rəsmi Bakının mövcud vəziyyəti və qüvvələr balansını real qiymətləndirmədiyini deyib. Onun fikrincə, Qarabağ problemi yalnız Qarabağ xalqının (?) öz müqəddəratını azad təyin etməsi (?) yolu ilə həll edilə bilər, bütün digər məsələlər isə buna paralel olaraq həllini tapacaq.


İlkin İzzət,
MİLLİ.AZ & VƏTƏNSEVƏRLƏR

1 Aralık 2016 Perşembe

PUTİNDƏN ÜÇÜNCÜ DÜNYA MÜHARİBƏSİ ƏMRİ

GÜNÜN SİYASİ XÜLASƏSİ
7 rayon üçün ŞƏRT... 

Ermənistan prezidentinin mətbuat xidmətinin rəhbəri işğal olunmuş ərazilərinin qaytarılmasından və Qarabağın statusunun müəyyənləşdirilməsindən danışıb. Rusiya tərəfindən ilhaq edilən Krım ətrafında gərginlik son həddə çatıb. Kiyev Krım yarımadasına yaxın ərazilərdə raket təlimlərinin startını elan edib. “Reuters” agentliyi Rusiya tərəfindən dəstəklənən və Dəməşq tərəfində vuruşan hərbi ittifaqdakı yüksək vəzifəli məmura istinadən Moskvanın Hələb planını açıqlayıb.

Ermənistan prezidentinin mətbuat xidmətinin rəhbəri Vladimir Akopyan Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərinin qaytarılmasının müzakirə mövzusu olmadığını bildirib. 
O, “Azadlıq” radiosunun erməni xidmətinə açıqlamasında deyib ki, hansısa ərazinin qaytarılması məsələsi Qarabağın statusunun müəyyənləşdirilməsi halında müzakirə oluna bilər.

Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyan “Rusiya bu gün” agentliyinə müsahibəsində qeyd etmişdi ki, Qarabağın statusunun müəyyən edilməsi şərti ilə yeddi rayonun qaytarılmasını nəzərdə tutan sənəd mövcud olub, lakin Bakı bununla razılaşmayıb.

Ermənistanın “lragir” saytı da V.Akopyanın bu açıqlamasının şübhəli olduğunu yazıb. ABŞ-ın xarici siyasət üzrə Məsləhət Şurasının əməkdaşı, məşhur ekspert Stiven Blankın “cacianalyst” saytında dərc olunan məqaləsində irəli sürdüyü fikirlər də diqqət çəkir.

Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Elmar Məmmədyarov bildirib ki, Ermənistan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması üzrə danışıqlardan yayınır.
E.Məmmədyarov əlavə edib ki, rəsmi Yerevan Fransa tərəfinin Hamburqda "3+2" formatında görüş keçirilməsi təklifinə hələ də cavab verməyib: "Bu isə o deməkdir ki, Ermənistan danışıqlardan yayınır, sülh prosesinə dəstək vermir".

Ermənistan tərəfinin Dağlıq Qarabağın ya müstəqil olması, ya da Ermənistana birləşdirilməsi barədə bəyanatına münasibət bildirən Azərbaycan XİN rəhbəri bildirib ki, bu cür bəyanat danışıqlar prosesinə mənfi təsir göstərir.

Ermənistanın “Qraparak” qəzeti ölkənin Respublika Partiyasındakı mənbəyə istinadən Azərbaycan və Ermənistan prezidentləri arasında olan dialoqlardan birini açıqlayıb. Dialoq Dağlıq Qarabağda referendum keçirilməsi ilə bağlıdır.

“Keçmişdə Qarabağdakı, Əfqanıstandakı, Balkanlardakı, Krımdakı, Kiprdəki zülmlərə qarşı necə çıxmışıqsa, indi də Suriyada, İraqda və digər bölgələrdə zülmlərə icazə verməyəcəyik”. Bunu Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyip Ərdoğan deyib. O, Hələbin bombalanmasına, insanların öldürülməsinə sərt reaksiya verib. “Hələbə düşən bombalara görə göz yaşı tökən hər uşaq, övladına sarılan hər ana-baba bizim qardaşımızdır”, - deyə o diqqətə çatdırıb.
Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu şənbə günü Azərbaycana işgüzar səfər edəcək. Səfər çərçivəsində Azərbaycanın rəsmi şəxsləri ilə görüşlər planlaşdırılıb. Danışıqlar zamanı regiondakı hadisələr, xüsusilə Dağlıq Qarabağ münaqişəsi müzakirə olunacaq.

SEPAH generalı Ərdoğanı təhdid edib

İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) rəis müavini, general Rəsul Senayirad bildirib ki, Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Bəşər Əsəd hökumətini devirməyə gücü çatmaz.

İranlı general deyib ki, əgər Türkiyənin belə gücü olsaydı, o zaman Suriya və İraqla sərhəddə “bufer zona” yaratmağa nail olardı: “Ancaq Türkiyə bunu bacara bilmədi. Ona görə də Türkiyə hakimiyyətinin Bəşər Əsədə qarşı müharibəsi yalnız quru sözdən ibarət ola bilər”.

Rəsul Senayirad iddia edib ki, Türkiyə və İordaniya Suriyada Bəşərə Əsədə qarşı olan qüvvələrə logistik dəstək verir: "Bu dəstəyin arxasında isə Türkiyə ilə yanaşı, Səudiyyə Ərəbistanı, Qətər və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri dayanır”.

Türkiyəyə səfər edən Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovun Suriyada türk əsgərlərinin vurulması ilə bağlı sözləri qalmaqala səbəb olub.

Türkiyə mediası Türkiyə xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu ilə görüşən S. Lavrovun “Türk əsgərlərini Suriya ordusu vurdu” dediyini bildirsə də sonradan bunun tərcümə səhvi olduğu ortaya çıxıb. Lavrovun “Əl-Bab hücumunu (türk əsgərlərinə hücum-red) nə Rusiya, nə də Suriya edib” dediyi məlum olub.

ABŞ-ın keçmiş dövlət katibi Madlen Olbrayt Vaşinqtonun Yaxın Şərqə rəhbərlik etmək siyasətindən imtina etməli olduğunu deyib. Xanım diplomatın fikrincə, artıq bu, Vaşinqton üçün problemlər yaradır: “ABŞ uzun illərdir Yaxın Şərqə daxil olub. Bizi burada yerlilər dinləmirlər. Yaxın Şərqdəki problemi xaricdəki gücün həll etməsi mümkün deyil. Bu bölgə yalnız özü-özünü düzəldə bilər. Yaxın Şərqdəki böhranların sona çatması üçün daxili savaşlara son verilməlidir. Təbii ki, biz buradan bir gecə içində çıxa bilmərik. Yaxın Şərqdə çox dinamik bir əhali var və biz onları görmürük”.

Rusiya prezidentinin Federasiya Şurasına müraciəti

Bu gün Rusiya prezidenti Vladimr Putin Federasiya Şurasına müraciət edib. Bir sıra radio və televiziya kanalları vasitərilə birbaşa translyasiya edilən ənənəvi müraciətdə prezident daha çox iqtisadiyyat, sosial məsələlər və daxili siyasətə toxunub.

Vladirmi Putin Rusiyanın xarici siyasətinin yeni konsepsiyasını təsdiq edib.
Rusiya Dumasında çıxışı zamanı Liberal Demokrat Partiyasının sədri Vladimir Jirinovski söyləyib ki, Rusiyada hakimiyyət tezliklə dəyişəcək.

“Mən əminəm ki, 30-cu ilə qədər hakimiyyətə gələcəyik. Bu, son tarixdir. Bu zalda oturanların əksəriyyəti, Kreml Liberal Demokrat Partiyasının olacaq. Bu, ancaq 5 il belə olacaq. Rusiya gərək mütəmadi seçkilərin keçirildiyi ölkələri dəstəkləsin. Ölkənin 60 il bir insana köklənməsinə ehtiyac yoxdur. Bizə lider sərkərdələr lazım deyil. Mən əminəm ki, hamımız 30-cu ilə qədər siyasi elitanın normal dəyişilməsini görəcəyik. Tezliklə, Kuba və Şimali Koreyada kommunist rejimlər də yox olacaq. Bu ölkələrdə kommunist rejimlərin qurulması bizim günahımızdır. Kommunistlər bir daha heç yerdə hakimiyyətə gəlməyəcəklər”, - deyə partiya sədri bildirib.

ABŞ Nümayəndələr Palatası Rusiyanın dünyaya siyasi müdaxiləsinə qarşı komissiyanın yaradılması üçün qanun layihəsini qəbul edib. Qanun layihəsinin lehinə 390 konqresmen səs verib. Rusiyanı müdafiə edənlərin sayı isə cəmi 30 nəfər olub. Qanun layihəsinin ilin sonuna qədər Senatda müzakirəsi gözlənilir.
Bu sənədə əsasən, ABŞ Rusiyanın müxtəlif dünya ölkələrinin siyasətinə mənfi təsirini aradan qaldırmaq üçün xüsusi qrup yaradacaq. Qrupun tərkibinə Dövlət Departamentinin, Federal Təhqiqatlar Bürosunun, Ədliyyə Nazirliyinin, Maliyyə Nazirliyinin, Energetika Nazirliyinin nümayəndələri daxil olacaq.

Krımda təhlükəli qarşıdurma - Kiyev raket atışlarına başladı

Rusiya tərəfindən ilhaq edilən Krım ətrafında gərginlik son həddə çatıb. Kiyev Krım yarımadasına yaxın ərazilərdə raket təlimlərinin startını elan edib. Raket atışları Krımın hava məkanının ən azı 30 kilometrliyində keçirilir.

Bu haqda Ukrayna Hərbi Hava Qüvvələrinin “Cənub” hava komandanlığının mətbuat mərkəzinin rəhbəri Vladimir Krıjanovskiy bildirib.
Ukraynanın elan etdiyi raket təlimləri ilə əlaqədar olaraq dünən Krımda Rusiyanın Hava Hücumundan Müdafiə qoşunları gücləndirilmiş iş rejiminə keçirilib. Krımın güc strukturlarındakı mənbə bildirib ki, Qara dəniz donanmasının gəmiləri yarımadanın qərb sahili yaxınlığında mövqe tutublar.

Rusiya prezidenti Vladimir Putin 55 min əsgərin Ukrayna sərhədinə göndərilməsi əmrini verib.
Rusiya Ukraynanın Krım yaxınlığında raket təlimlərinə başlamasına cavab olaraq, sərhəddə böyük hərbi təlim keçirəcək.
Məlumata görə, Ukrayna sərhədinə göndərilən əsgərlərin əksəriyyəti Krıma yerləşdirilir. Kreml eyni zamanda, krımın Qərb sahillərinə hərbi gəmilər göndərib. Rusiya hərbi mənbələri Qara dəniz donanmasına “müharibəyə hər an hazır olun” əmrinin verildiyini deyir.
“Putin bununla Üçüncü dünya müharibəsinə başlayacaq” – ŞOK PROQNOZ
“Rusiya tərəfindən Ukraynaya raket zərbəsi endiriləcəyi halda Üçüncü dünya müharibəsi başlanacaq”. Bunu Ukrayna Ali Radasının deputatı Yuri Bereza “Ukrayna 112” telekanalına müsahibəsində deyib.

“Bu, (Rusiyanın Ukraynaya raket zərbəsi endirməsi –red.)artıq Üçüncü dünya müharibəsinin başlanğıcı olacaq. Bu halda Rusiya artıq özünü bütün beynəlxalq qanunlardan kənarda qoyacaq”, - deyə Ali Radanın milli təhlükəsizlik və müdafiə məsələləri üzrə komitəsinin üzvü bildirib.

Putinin şok planı: 50 gün ərzində bunu edəcək

“Reuters” agentliyi Rusiya tərəfindən dəstəklənən və Dəməşq tərəfində vuruşan hərbi ittifaqdakı yüksək vəzifəli məmura istinadən Moskvanın Hələb planını açıqlayıb. Mənbə bildirib ki, Suriya ordusu və müttəfiqlər ABŞ-ın yeni seçilən prezidenti Donald Trampın andiçməsinə qədər – 2017-ci il yanvarın 20-nə kimi Hələbin bütün şərq hissəsinin müxalifət qüvvələrindən almaq istəyir.
Adının anonim qalmasını istəyən məmurun sözlərinə görə, Hələbdə hərbi kampaniyanın növbəti mərhələsi daha mürəkkəb ola bilər. Bu onunla izah edilir ki, ordu və müttəfiqlər hazırda şəhərin ən sıx məskunlaşmış rayonlarını tutmağa çalışır. Müxalifət qüvvələri son bir neçə gün ərzində Hələbin şərqinin üçdə birini itiriblər və daha bir neçə min sığınacaqdan məhrum olub.

Qırğızıstan prezidenti Almazbek Atambayev 2016-cı ilin nəticələri ilə bağlı keçirilən mətbuat konfransında bir il sonra postunu tərk edəcəyini ölkədə hakimiyyət dəyişikliyi baş verəcəyini bildirib. Atambayev qeyd edib ki, ölkədə 2020-ci ilə kimi iki güclü partiyanın formalaşmasını istəyir.

Atambayev həmçinin Rusiya hərbi bazasının ölkədən çıxarılacağını deyib. O, qeyd edib ki, müqavilənin vaxtı başa çatandan sonra Rusiya hərbi bazası Qırğızıstandan çıxarılacaq: “Bəlkə də bu, kiminsə xoşuna gəlməyəcək. Lakin mən Rusiya prezidentinə fikrimiz çatdırdım, o məni anladı”.
Qeyd edək ki, Qırğızıstanda Rusiya hərbi bazası 4 obyektdən ibarətdir. 2009-cu ildə hərbi bazanın müddəti 49 illiyə uzadılıb.


Ömər Dağlı,
PUBLİKA.AZ  &  VƏTƏNSEVƏRLƏR