Publika.Az “Milyonçu” layihəsi çərçivəsində sizi “Palmali” şirkətlər qrupunun prezidenti Mübariz Mənsimovun həyat hekayəsi ilə tanış edir.
9 uşaqlı ailə, hərbiçi həyatı
Mübariz Mənsimov 1968-ci il martın 22-də Bakıda anadan olub. 6 qız, 3 oğlandan ibarət 9 uşaqlı kasıb ailədə böyüyüb. Uşaqlıq illərində atasının istəyi ilə C.Naxçıvanski adına hərbi məktəbə qəbul olunub. Burada təhsilini başa vurduqdan sonra Rostov İqtisadiyyat Universitetində təhsilini davam etdirib. Paralel olaraq Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi İdarəsində çalışıb. Hərbi xidmətdə olarkən daxili kəşfiyyat sahəsinin sirlərini öyrənib. Sovet daxili kəşfiyyatında müxtəlif vəzifələrdə çalışıb. 1985-ci ildə Şərqi Almaniyaya göndərilib. Lakin 1989-cu ildə erməni generalla etdiyi mübahisənin sonucu olaraq, əsgərlik həyatına son verib. Mənsimov özü isə o dövr haqqında belə deyir:
"Sovet Ordusu tarixində Berlin divizyonunda daxili kəşfiyyat zabiti olaraq, vəzifə yerinə yetirən ilk azərbaycanlı və ilk qafqazlı mən idim”.
Hərbi karyerasına son qoyduqdan sonra M.Məsimov 1,6 il gəmilərdə aşpazlıq edib. Əslində bu işi onun iş dünyasına qatılmasının başlanğıcı hesab etmək olar. Məhz aşpazlıq edərkən dostları ilə birlikdə gəmi kirayə götürməyə qərar verib.
Holdinq sahibliyinə gedən yol
M.Mənsimovun dillərə dastan sərvəti Rusiyadakı özəlləşdirmənin nəticəsi kimi göstərilir. Düzdür, ilkin kapital üçün 3 yoldaşı ilə birlikdə kirayələdiyi 150 tonluq balıqçı gəmisinin də burada rolu az olmayıb. Amma iş həyatında əsaslı dönüşü Rusiyada əsən özəlləşdirmə küləyinin üstünlükləri yaradıb. M.Mənsimov özəlləşdirmə nəticəsində satışa çıxarılan gəmilərdən almağa başlayıb. Hansı ki, texniki baxımdan yaxşı vəziyyətdə olmadığından həmin gəmilərə heç kim pul vermək istəmirdi. O, dəyəri 100 dollar olan gəmiləri qəpik-quruşa - 10 dollara alırmış. Texniki çətinliklərə baxmayaraq, Mənsimov qoyduğu az sərmayə ilə gəlir götürməyi bacarıb.
1994-cü ildə işləri böyütmək üçün iki dostu ilə Türkiyəyə gəlib. “Agent 34” gəmi agentliyini alıb. 1998-ci ildə isə "Palmali" Şirkətlər Qrupunu yaradıb. Uzaq, əlçatmaz ada anlamına gələn şirkətin loqosunu isə iş adamının özü çəkib.
Onu da bildirək ki, başlanğıcda “Palmali” Türk limanlarını ziyarət edənlər də daxil olmaqla, İstanbul və Çanaqqala boğazından keçən gəmilərə agentlik xidmətləri həyata keçirib. Lakin iş adamı bununla kifayətlənməyib. Çox keçmədən öz donanmasını yaradıb. Dəniz nəqliyyatı şirkəti kimi birinci sıraya yüksəlib. Donanmasına görə isə ilk 5 şirkət arasına daxil olmağı bacarıb. Hazırda şirkət 230 gəmi ilə (170-i “Palmali”yə məxsusdur) ildə 105 mln. ton neft və neft məhsulları daşıyır. 2008-ci ildə “Palmali” gəmiləri ilə 110 milyon ton neft daşınıb. Müqayisə üçün deyək ki, Rusiyada ən böyük tanker şirkəti olan “Novoşip” ildə 60 mln. ton neft daşıyır.
45 min işçiyə əməkhaqqı verir
Məsələ təkcə rəqəmlərdə deyil. “Palmali” geopoliotik səhnədə də vacib rol oynayır. O Qərb istehlakçılarının Rusiya, Türkmənistan, Qazaxıstan, Azərbaycan, ümumilikdə Xəzər bölgəsinin enerji resurslarına çıxışını təmin edir. Şirkətlər qrupunun 21 ölkədə ofisi var. Tabeliyindəki 28 min nəfər işçi təkcə dənizçilik sektorunda çalışır. Qrupun fəaliyyət sahəsindəki digər şirkətləri də hesaba qatanda M.Mənsimov ayda 45 min işçiyə əməkhaqqı verir.
Türkmən, qazax, rus və Azərbaycan yanacağı Qərb bazarlarına necə nəql olunur?
“Palmali” “Lukoyl”, “Rosneft”, “TNK-BP”, Qazaxıstan “Kazmunayqaz” və s. neft şirkətləri ilə əməkdaşlıq edir. Rusiyanın “Lukoyl” şirkəti ilə müqavilə 1998-ci ildə imzalanıb. "Palmali"nin 129 gəmisi o zaman Aralıq dənizi, Ağ dəniz, Qara dəniz arasında Rusiya neftinin 75 faizini daşıyırdı. 2007-ci ilin yayında isə Dövlət Neft Şirkəti ilə Xəzər yataqlarından neft kəməri vasitəsilə Novorossiysk, Supsa və Ceyhan limanlarına daxil olan neftin nəqli barədə müqavilə imzalanıb. İllik həcm 25 mln. ton təşkil edirdi. Onu da bildirək ki, Azərbaycan hökuməti əvvəlcə özünün iritonnajlı donanmasını yaratmağa hazırlaşırdı. Amma sonra Mənsimovun donanması üzərində dayandı. 2008-ci ilin yanvarında “Heydər Əliyev” tankeri ABŞ-a Bakı-Tiflis-Ceyhan boru kəmərinin ilk neftini daşıdı. Bununla da bölgədə daşınan neftin 80 faizi “Palmali” tərəfindən ünvana çatdırılmağa başladı.
Müşahidəçilərin fikrincə, neft satışı davam etdikcə M.Mənsimovun biznesi də böyüyəcək. Çünki iş adamı davamlı yeni razılaşmalar əldə edərək, bazar payını artırır.
“Lukoyl” və “Palmali” ortaqlığının sirləri
Rəqibləri deyir ki, M.Mənsimovun iş həyatındakı uğurlarında Rusiyanın “Lukoyl” şirkəti ilə imzalanan müqavilənin rolu böyük olub. Belə ki, “Lukoyl”la 1998-ci ildə müqavilə imzalanarkən Mənsimovun Vahid Ələkbərovla həmyerli olmasından savayı, digər bazar iştirakçılarından heç bir üstünlüyü yox idi. Amma Mənsimov deyir ki, nüfuzlu neft maqnatı ilə yalnız “Lukoyl”la işləməyə başlayandan üç il sonra tanış olub:
“Yerli kimi onunla fəxr edirəm, amma heç vaxt ondan heç nə xahiş etməmişəm”.
İş ortaqlığına gəlincə, qeyd edək ki, “Palmali” “Lukoyl”un neftini Həştərxandan Xəzər vasitəsilə İrana çatdırırdı. Bu neft daxili ehtiyaclar üçün istifadə edilirdi. İran körfəzinin cənub limanlarından alınan yerli yanacaq isə “Lukoyl”un qərbli alıcılarına göndərilirdi. “Palmali”yə məxsus gəmilər ayda 300 min ton neft daşıyırdı. Bununla belə M.Mənsimov dəniz daşımalarını genişləndirməyi qərar aldı. Hansı ki, bunun üçün yeni gəmilər lazım olur. 1998-ci ildə ilk tanker - “Armada” yaradılır. Gəmi çayla da üzə bilərdi, yeni qurğu isə sovet tankerləri ilə müqayisədə komandanı 3 dəfə azaltmağa imkan verirdi. 2003-cü ildə “Palmali” donanması artıq 45 gəmidən ibarət idi. Onlardan 5-ni “Armada”lar təşkil edirdi. 2006-cı ilin aprelində “Palmali” “Lukoyl”dan 270 mln. dollara buzqıran tipli 10 tanker alır. Hazırda bu tankerlər Baltik dənizində hərəkət edirlər. Bu gün “Palmali”nin donanmasında əvvəllər neft şirklətinə məxsus olan 20 tanker var. Gəmilər “Palmali”yə müəyyən həcmdə nəql xidmətləri şərtilə təqdim olunub, yəni daşıyıcı tərəf təkcə tanker deyil, təminatlı sifariş də alıb.
Gəmilərin yarısı kirayədir
Mənsimovun donanması aldığı sifarişlərin ancaq yarısını daşımağa kifayət edir. Belə ki, donanmada 70-ə yaxın kirayə gəmi var. İş adamı ildən-ilə kirayələdiyi gəmilərin sayını artırır. 2005-ci ildə “Palmali”nin kirayələdiyi gəmilərin sayı 20 olub. 2006-cı ildə bu rəqəm 60-a qalxıb. Mənsimov isə özü bu haqda belə deyir:
“Hər il donanmamıza 10-15 arası yeni gəmi qatırıq. Bir yandan da köhnələri satırıq”.
Bu arada gəmi kirayələyərkən iş adamının tərəfdaş seçimi də diqqət çəkir:
"Məsələn, birinin 30 gəmisi var, digərinin iki. Biz prioriteti iki gəmisi olana veririk. Gəmi sahibi bazarında olanlar bunu bilir. Bu məncə, ailə tərbiyəsi ilə əlaqəlidir. Ağac kökdən böyüyər. Bizə hər kəsi sevməyi öyrətdilər. Bunun zənginliklə, ya da yoxsulluqla əlaqəsi yoxdur. "
“Palmali” təkcə gəmiçilik şirkəti deyil
“Palmali” şirkətlər qrupu özündə 48 şirkəti birləşdirir. Bura tikinti, dəniz donanması, hotelçilik, süd məhsullarının istehsalı, eləcə də media qrup daxildir. Son illər ”PalMedia" adlı şirkətin nəzdində 10 milyon dollar sərmayə ilə "Pal FM" radiosu və "Palhaber" adlı xəbər portalı da qurub. Bundan başqa, Dövlət Neft Şirkəti ilə ortaq olan "Palmali" bir müddət əvvəl "Tekfen inşaat"ın 50 faiz hissəsini 520 milyon dollara satın alıb. Türkiyə mətbuatı yazır ki, Mənsimovun bu cəhdi onun inşaat sahəsində irəliləmək cəhdindən xəbər verir.
Razılaşma qarşılığında "Palmali" və "SOCAR" ortaqlığı 5 il ərzində "Tekfen İnşaat"a 37 milyard dollarlıq iş verəcək.
Bundan əlavə, son illər iş adamı turizm sektoruna investisiya yatırır. Türkiyədə bu günə qədər Bodrum Palmalife, Palmarina və İstanbul Edition kimi layihələrə 300 milyon dollar sərmayə yatırıb. Leventdəki The İstanbul Edition oteli köhnə HSBC–nin binasıdır. İş adamı binanı satın alaraq, orada möhtəşəm hotel yaradıb. Hansı ki bu hoteldə qiymətlər 250 avro ilə 7 min 500 avro arasında dəyişir.
Yeri gəlmişkən, M.Mənsimov Antaliyada hotel açmağı düşünmür. O daha çox şəhər hoteçiliyinə maraq göstərir.
Dünyanın ən böyük gəmiçilik şirkətinin bank borcları
Böyük biznes strukturları kimi “Palmali”nin də zaman-zaman banklara borcu olub. Səsləndirilən bəzi rəqəmlərə inansaq, 1,5 milyard dollaradək varidata qarşılıq şirkətin 50 faiz nisbətində maliyyə borcu var. Belə ki, “Palmali” öz donanması üçün “Nordbank”, “Credit Suisse”, “Credit Europe Bank” və s. banklardan borc alıb. 10 il ərzində bu kreditlərin həcmi 1 mlrd. dollara çatıb. Yeri gəlmişkən, Mənsimov son illər borcun azaldığını deyir...
Sərvəti haqqında danışmağı xoşlamır
Milyonçu belə böyük sərvəti necə əldə etdiyi barədə danışmağı xoşlamayanlardandır. Bu haqda sadəcə belə deyir:
“İşləri böyütməyimdə əlaqələrimizin təsiri olmadığını söyləyə bilmərəm. Risk etdim və kimdənsə dəstək gördüm. Hər iş adamı kimi”.
Qeyd edək ki, 2010-cu ildə “Forbes” jurnalı onun adını Türkiyənin 100 ən varlı adamının siyahısına dexil edib. O, 1,3 milyard dollar varidatı ilə Türkiyənin 100 ən varlı biznesmeninin arasında 21-ci yeri tuturdu. Mənsimov siyahıda mediya maqnatı Aydın Doğanı belə qabaqlayırdı.
Mənsimovun xüsusi istehsallı avtomobilləri
İş adamının 3 milyon avro dəyərində olduğu təxmin edilən qarajında dünyada məhdud sayda istehsal olunan Maybach 62, Rolls Royce Phantom, Bentley Sport Coupe kimi xüsusi avtomobilləri var.
Lakin nədənsə Mənsimov avtomobilləri haqqında danışmağı sevmir. Onlarla şəkil çəkdirmək isə iş adamının zövqünə ümumiyyətlə daxil deyil. Dünyanın ən bahalı və ultra lüks avtomobillərindən sayılan, şampanı soyutmaq kimi texniki imkanlara malik Maybachisi olsa da o, Range Rover sürür. Bunu gözə batmağı xoşlamaması ilə izah edir: “Sürəti sevirəm. Əsasən Ankara yolunda sürəti artırıram. Avtomobili çox vaxt özüm idarə edirəm. Ümumiyyətlə maşında tək olmağa üstünlük verirəm. Bu düşünməmə imkan verir. Sürəti artıranda isə stress atıram".
İş adamının özəllikləri
Digər milyonçular kimi M.Mənsimovun da maraqlı məşğuliyyətləri var. O, ovu, at minməyi sevir. Maraqlıdır, iş adamı gəmiçiliklə məşğul olsa da, silah kolleksiyasına marağı daha çoxdur. M.Mənsimovun ən sevdiyi yeməksə dolmadır. Mənsimova azərbaycanlılar arasında müsbət imic qazandıran bir başlıca amil də onun vətənpərvərliyidir. O, azərbaycanlılara xüsusi diqqət və qayğısı ilə seçilir. Bu sırada onun tanınmış sənətçilərimizi Türkiyəyə apararaq müalicə etdirməsi qeyd edilməklə yanaşı, ön cəbhədə ermənilərlə təkbaşına döyüşərək həlak olan milli qəhrəman Mübariz İbrahimovun nəşini ermənilərdən pulla almağa hazır olduğunu bəyan etməsi, onun adını “Palmali”yə aid gəmilərindən birinə verməklə bir daha əbədiləşdirilməsini təmin etməsi xüsusi vurğulanmalıdır...
Gündə 4 saat yatır
Milyard dollar sərvətə rəğmən iş adamı çox çalışqandır. Gündə ən çox dörd saat yatır. Ayda ən az 120 saat uçur, bahalı risklərə qarşı zəifliyi var. Xüsusilə iş həyatında riski sevir. Bununla belə investisiya qərarlarını şirkətin idarə heyəti ilə birlikdə verdiyini söyləyir. İş həyatında ortaq sevmir, nəzarətin davamlı özündə olmasını istəyir. Tez qərar verib, tətbiq etmək tam onun istədiyi rəhbərlik tərzidir. İtirməkdən isə heç xoşlanmır.
“Mən Roman Abramoviç kimi futbol aşiqi deyiləm”
Mənsimovun digər investisiya sahəsi futboldur. Onun hazırda Azərbaycanda “Xəzər-Lənkəran” adında bir futbol klubu var:
“Azərbaycanda ayrıca sponsorluq etdiyim başqa komanda da var. Amma heç vaxt rəhbərliyində olmamışam. Mən Roman Abramoviç kimi futbol aşiqi deyiləm. Futbol komandasını da ondan çox əvvəl almışdım. Türkiyədə də “Beşiktaş”ı çox bəyənirəm. Məncə, Türkiyənin ən nüfuzlu komandasıdır. Satsalar, sevə-sevə alaram".
Leyla Əliyeva
Publika.az
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder